Σ’ αυτή τη σελίδα μπορεί κάθε συνάδελφος να εκφράσει την άποψη του για τα προβλήματα του κλάδου, αλλά και για γενικότερα κοινωνικοπολιτικά θέματα.
Ταυτόχρονα θα αναδημοσιεύονται απόψεις και άρθρα από εφημερίδες και ιστοσελίδες, με σκοπό να ενισχύσουμε το διάλογο και τον προβληματισμό για τους αγώνες μας και το μέλλον μας στις δύσκολες μέρες που περνάει ο τόπος.
.................................................................................
Εργασίες συντήρησης των εγκαταστάσεων κάνουν διαρκώς οι εργαζόμενοι, για να μην τις φάει κι αυτές η σκουριά και η αδράνεια. Νιώθουν κι εκείνοι εντελώς αδύναμοι και εγκαταλειμμένοι από ένα κράτος που όχι μόνο τους ξεπούλησε, αλλά φαίνεται πως κάνει ό,τι μπορεί για να τους πετάξει στο δρόμο
Μέσα σ’ αυτό το καυτό μεσημέρι, θα έπρεπε κανονικά να μην μπορείς να σταθείς από το θόρυβο και τη σκόνη. Θα έπρεπε να ιδρώνουν δίπλα σου μηχανουργοί κι ελασματουργοί, οξυγονοσυγκολλητές και αμμοβολιστές. Αν η Αγία Θηρεσία είχε δίκιο όταν έλεγε πως «Κόλαση είναι ένας μέρος όπου μυρίζει άσχημα και κανείς δεν εμπιστεύεται κανέναν», δεν θα μπορούσε να είχε δώσει καλύτερη περιγραφή του Σκαραμαγκά. Τους τελευταίους μήνες ξετυλίγεται μπροστά μας ένα απίστευτο κουβάρι από υποβρύχια, τρένα, μίζες, την απαραίτητη Ζίμενς, εξεταστικές επιτροπές και εισαγγελείς. Και όποια άκρη του κι αν πιάσεις, θα φτάσεις στα ναυπηγεία.
«Είναι ξεφτίλα. Ακούς τα πουλάκια;» Ο Σάββας, που με συνοδεύει σ” αυτήν την πρώτη βόλτα, είναι καμιά 30αριά χρονών «κι έχω ζήσει εδώ μέσα όλη τη ζωή μου. Σπούδασα στη σχολή των ναυπηγείων και δούλεψα εδώ από 15 χρονών. Πάει τώρα κι αυτή, την έκλεισαν οι Γερμανοί… Οταν ήρθαν και πήραν τα ναυπηγεία για ένα κομμάτι ψωμί, μας έταζαν λαγούς με πετραχήλια. Οτι θα φέρουν δουλειές, ότι κατασκευάζοντας τα υποβρύχια θα ανέβει το επίπεδο… Και τώρα; Τώρα ακούς τα πουλιά και όχι τα σφυριά. Ξεφτίλα…» Περπατάμε προς το Βαρύ Ελασματουργείο και η ησυχία που επικρατεί παντού θυμίζει ανησυχητικά το παρελθόν. Η ειδυλλιακή περιοχή της δυτικής Αττικής το 1937 παραχωρήθηκε από το κράτος στο Πολεμικό Ναυτικό για να δημιουργήσει εκεί ναυπηγείο. Το πρώτο φιλόδοξο εξοπλιστικό πρόγραμμα, που συμπεριλάμβανε την κατασκευή αντιτορπιλικών και υποβρυχίων, διακόπηκε από τη ναζιστική εισβολή.
Πάνω από μισό αιώνα μετά, πάλι οι Γερμανοί κυριαρχούν σε όλες τις κουβέντες του ναυπηγείου. Ξεπούλημα, απαξίωση, ερείπια, καταστροφή. Αυτές οι λέξεις έρχονται και ξανάρχονται γύρω από το βαρύ ξύλινο τραπέζι του Ελασματουργείου. Εκεί που μαζεύονται καθημερινά, φορώντας τις φόρμες και τις αρβύλες τους και… δεν κάνουν τίποτα. Εδώ και μήνες, οι εξειδικευμένοι και περιζήτητοι εργάτες παραμένουν στα αζήτητα και περιμένουν «…να οριστικοποιηθεί η συμφωνία και να περάσουμε στην Abu Dabhi Mar. Δεν είναι η καλύτερη, αλλά είναι η μόνη λύση» λέει ο Γιώργος. Μα τα ίδια δεν σας έλεγαν κι όταν ήρθαν εδώ οι Γερμανοί; Πως οι Γερμανοί είναι η μόνη λύση; «Τι τα θες; Ολοι έφαγαν από δω μέσα, κι έφαγαν τρελά. Εμείς το μόνο που θέλουμε είναι ένα μεροκάματο και τα ένσημά μας. Ας το πάρει κάποιος να προχωρήσουμε».
«Και πού να προχωρήσουμε, ρε μαλάκα; Σάμπως θα πάρουμε σύνταξη ποτέ; Εδώ κινδυνεύουμε να μας βγάλουν κι από τα βαρέα. Και δεν έχουμε και σπίτι στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου για τα γεράματα!» θα πετάξει ο Στέλιος και θα ξεσπάσουμε όλοι μαζί σε ένα γέλιο τρανταχτό, πικρό και απελπισμένο. Δεν είναι κανείς τους πάνω από τα 40, μετράνε όμως όλοι πάνω από 20 χρόνια δουλειάς. Δουλειάς βαριάς μέσα στα χημικά και τη σκόνη, μέσα στο θόρυβο και το κρύο ή τον καύσωνα του καλοκαιριού. Κάποτε, στα χρόνια του ’50, όταν ο Σταύρος Νιάρχος αγόρασε τα ναυπηγεία, ήταν μεγάλη τύχη να δουλεύεις εδώ. Τα χρήματα δεν ήταν πολλά, αλλά ήταν σίγουρα, σε μια Ελλάδα που επούλωνε πληγές από δυο πολέμους. Τα ναυπηγεία εξελίχθηκαν σταδιακά στη μεγαλύτερη μονάδα της ανατολικής Μεσογείου. Στα χρόνια του ’60 και του ’70 απογειώθηκαν: απασχολούσαν 6.000 εργαζομένους και είχαν τη δυνατότητα να επισκευάζουν ταυτόχρονα 18 πλοία. Κι είναι ακόμα μία από τις ελάχιστες καθετοποιημένες ελληνικές βιομηχανίες, που δεν κατασκευάζει και επισκευάζει μόνο πλοία, αλλά ασχολείται και με βιομηχανικές κατασκευές, εγκαταστάσεις εργοστασίων, πολεμικά πλοία και τρένα.
«Η γιάρδα του Σκαραμαγκά ήταν πραγματικά εντυπωσιακή. Εχουμε τη μεγαλύτερη δεξαμενή της ανατολικής Μεσογείου, μέσα χωράνε τρία πλοία ταυτόχρονα. Κοίτα την τώρα». Ο Μήτσος μοιάζει με γίγαντα ακόμα και δίπλα στους γερανούς που αγγίζουν τον ουρανό.
Στην άδεια δεξαμενή λιμνάζουν άδεια κουτάκια από αναψυκτικά και σκουπίδια• πέρα μακριά, κάποιοι εργάτες ψαρεύουν. Τι είναι η «γιάρδα», ρε Μήτσο; «Η γραμμή παραγωγής. Αυτή που τώρα δεν υπάρχει. Οταν ο Νιάρχος αποφάσισε να εγκαταλείψει τα ναυπηγεία, εμείς ξεσηκωθήκαμε. Κάναμε τεράστιες απεργίες τότε. Διεκδικήσαμε τα ναυπηγεία να είναι δημόσια και κάποιοι πίστεψαν πως έτσι θα είναι όταν πέρασαν στην ΕΤΒΑ. Χα! Ο Νιάρχος απειλούσε τους εργάτες με τους ροπαλοφόρους του, οι ΠΑΣΟΚοι με τους ρουφιάνους τους. Ησουν στην κλαδική; Ησουν στα μέσα και στα έξω. Οι διευθύνοντες σύμβουλοι και τα μεγαλοστελέχη άλλαζαν ανά εξάμηνο. Ερχονταν, άρμεγαν, έφευγαν. Κάπως έτσι, κατάντησε αυτό το κόσμημα άλλη μια προβληματική». Και πώς να μη φτάσει εκεί, αφού, σύμφωνα με μαρτυρίες, μέσα σ” έναν χρόνο μπορεί να περνούσαν και δύο διευθύνοντες που έφευγαν με αποζημιώσεις μέχρι και 60 μισθούς!
Άδεια συνεργεία, οι μηχανές έχουν σωπάσει. Κάποτε εδώ έβγαζαν το ψωμί τους 6.000 άτομα και κατασκευάζονταν βαπόρια για όλο τον κόσμο. Η συστηματική καταλήστευση του πλούτου του ναυπηγείου -από ξένες, κυρίως, εταιρείες και πάντα με την ευλογία και τη γενναιόδωρη προικοδότηση του ελληνικού κράτους- έχει φέρει τους (άεργους πλέον) εργαζομένους σε δραματική κατάσταση. Παγιδευμένους για μία ακόμη φορά στο ψευτοδίλημμα: ή ο ξένος επενδυτής ή κλείνουμε...
Ο Μήτσος αναφέρεται σε μία από τις κρίσιμες εποχές για τη ναυπηγική βιομηχανία της χώρας. Τότε που η Ελλάδα είχε τη χρυσή ευκαιρία να παράγει μόνη αυτό που καταναλώνει αφειδώς: εξοπλισμούς. Οταν η παγκόσμια ναυτιλιακή κρίση των αρχών της δεκαετίας του ’80 χτύπησε και τον Σκαραμαγκά, ο Νιάρχος έκρινε πως το ναυπηγείο δεν είναι πια αποδοτικό: κανείς δεν παραγγέλνει καινούργια πλοία, ούτε επισκευάζει τα παλιά. Άλλωστε, η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία σηματοδοτεί αλλαγές και στο συνδικαλιστικό κίνημα. Το 1983 πραγματοποιούνται οι πρώτες ελεύθερες εκλογές στο σωματείο των 6.000 εργαζομένων του ναυπηγείου. Την επόμενη χρονιά το σωματείο θα συγκρουσθεί σκληρά με την εργοδοσία για την υπογραφή της συλλογικής σύμβασης και θα πραγματοποιήσει την πρώτη απεργία μετά από 27 χρόνια λειτουργίας του ναυπηγείου. Εναν μήνα μετά ο Νιάρχος θα υπογράψει τη σύμβαση. Αλλά η χρονιά της οριακής σύγκρουσης θα είναι το 1985. Ο ιδιοκτήτης του Σκαραμαγκά επιχειρεί μαζικές απολύσεις πάνω από το νόμιμο όριο. Οι εργάτες κατεβαίνουν σε απεργία κι ο Νιάρχος απαντά με λοκ άουτ. Οι συνδικαλιστές συλλαμβάνονται και οδηγούνται στα δικαστήρια, ενώ τους απαγορεύονται οι συνελεύσεις στο χώρο δουλειάς. Οι δρόμοι της Αθήνας πλημμυρίζουν με απεργούς, ενώ η εργοδοσία επιστρατεύει ροπαλοφόρους και τραμπούκους εναντίον τους. Την Πρωταπριλιά ο Νιάρχος ανακοινώνει το οριστικό κλείσιμο του ναυπηγείου και το σωματείο αποφασίζει κατάληψη. Έπειτα από έναν πολύμορφο και πολυμέτωπο αγώνα, που κράτησε έξι ολόκληρους μήνες, οι απεργοί δικαιώνονται. Με απόφαση της κυβέρνησης, η ΕΤΒΑ εξαγοράζει το ναυπηγείο.
Έκτοτε συνέβησαν όλα όσα διηγείται ο Μήτσος. Ο Σκαραμαγκάς αντιμετωπίζεται με όρους προβληματικής. Εκτός της Αριστεράς, κοινοβουλευτικής και εξωκοινοβουλευτικής, ουδείς θεωρεί χρήσιμο να θυμίσει στο λαό πως η «προβληματική» είναι δημόσια περιουσία. Το 1992 η κυβέρνηση Μητσοτάκη θέτει την επιχείρηση σε καθεστώς εκκαθάρισης εν λειτουργία για να ιδιωτικοποιηθεί, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση πιέζει να κλείσει. Το έργο των νεοφιλελεύθερων για άλλη μια φορά θα επιχειρήσει να ολοκληρώσει ένας σοσιαλιστής. Το 1995 ο υπουργός Βιομηχανίας Κώστας Σημίτης δρομολογεί την ιδιωτικοποίηση των ναυπηγείων. Ύστερα από αλλεπάλληλες συγκρούσεις των εργαζομένων με τη νέα κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου και μια σφοδρή διαφωνία με τον πρωθυπουργό, ο υπουργός θα παραιτηθεί όχι μόνο από το υπουργείο του, αλλά και από το Εκτελεστικό Γραφείο του ΠΑΣΟΚ.
Έναν χρόνο αργότερα τα χρέη του Σκαραμαγκά προς το Δημόσιο έχουν φτάσει τα 44 δισ. δραχμές, ενώ η Κομισιόν πιέζει ζητώντας η μονάδα να λειτουργεί αποκλειστικά ως πολεμικό ναυπηγείο του Δημοσίου ή να ιδιωτικοποιηθεί. Οι εργαζόμενοι δημιουργούν συνεταιρισμό και αγοράζουν το 49% των μετοχών της εταιρείας έναντι 8 δισεκατομμυρίων δραχμών, με ισόποση αναλογία μετοχών ανά εργαζόμενο και μακροπρόθεσμη εξόφληση. Οι Βρυξέλλες αποδέχονται το καινοφανές αυτό σχέδιο διάσωσης, επιβάλλοντας ωστόσο ιδιωτικό μάνατζμεντ. Η ΕΤΒΑ προχωρεί σε διεθνή διαγωνισμό και τελικά το μάνατζμεντ ανατίθεται στην αμερικανική Brown & Root με αμοιβή 550 εκατ. δρχ. συν 5% επί των κερδών του ναυπηγείου. Η Brown & Root εγκαταλείπει το ναυπηγείο το 1998.
Οι νεοφιλελεύθεροι λοιδορούν συστηματικά τους εργαζομένους και το συνεταιρισμό τους. Σε άρθρο του στην «Ελευθεροτυπία» ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος καταγγέλλει την κυβέρνηση για τους χειρισμούς της, ενώ ένα πλήθος δημοσιευμάτων βοούν για την προίκα που δίνει στον Σκαραμαγκά το ελληνικό δημόσιο, παραγγέλνοντας εκεί βαγόνια και μηχανές τρένων. Το 1997 ο ΟΣΕ και ο ΗΣΑΠ υπογράφουν με τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά εφτά συμβάσεις ύψους σχεδόν 52 δισεκατομμυρίων δραχμών (αυτά, φυσικά, είναι τα ψίχουλα από τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια δραχμές που θα κόστιζε το όλο έργο του τροχαίου υλικού, μηχανών, βαγονιών που προορίζονταν για μεγάλες αποστάσεις και τον προαστιακό) εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων. Ολα αυτά θα κατασκευάζονταν από κοινού με διεθνή κοινοπρακτικά σχήματα. Από τις εφτά συμβάσεις, η μία αφορούσε τον ΗΣΑΠ και οι έξι τον ΟΣΕ. Στις τρεις από τις συμβάσεις του ΟΣΕ συμμετέχει η Siemens.
Τέσσερα χρόνια μετά, τα έργα καθυστερούν. Γιατί το επενδυτικό πρόγραμμα για νέο εξοπλισμό ακυρώθηκε, αλλά και γιατί άλλαξαν οι προδιαγραφές των τρένων που είχαν παραγγελθεί. Ζητούν περίδο χάριτος από τον ΟΣΕ. Ο ελληνικός λαός έχει ήδη χρηματοδοτήσει με 36 δισ. δρχ. το πρόγραμμα μείωσης προσωπικού και εξυγίανσης των ναυπηγείων. Η επιβάρυνση των κοινοπραξιών από τις ποινικές ρήτρες για την καθυστέρηση εκτιμάται στα 38 εκατομμύρια ευρώ. Οι εκσυγχρονιστές εκσυγχρονίζουν τη χώρα αλματωδώς και στο πλαίσιο αυτό, φυσικά, θέλουν κι αυτοί να ξεφορτωθούν τις προβληματικές. Αν θυμάστε, είναι η εποχή που το χρηματιστήριο απογειώνεται, που «Athens has the honour and the responsibility to organize the Olympic Games 2004» και η χώρα μπαίνει σε συλλογική παράκρουση. Για άλλη μια φορά τίθεται στους εργαζομένους το αιώνιο δίλημμα: ιδιωτικοποίηση ή λουκέτο.
Προκρίνεται για την εξαγορά η HDW/Ferrostaal (που τώρα ελέγχεται για σκάνδαλα στη Γερμανία). Στο ναυπηγείο έχουν απομείνει 2.000 εργαζόμενοι και αυτήν τη φορά το σωματείο τους συναινεί στην ιδιωτικοποίηση. Ετσι, η γερμανική εταιρεία αγοράζει με 1 δισ. δραχμές το μεγαλύτερο ναυπηγείο της χώρας με έργα τρισεκατομμυρίων: 1,66 δισ. ευρώ για την κατασκευή των τεσσάρων υποβρυχίων, πρόγραμμα εκσυγχρονισμού τριών ακόμα υποβρυχίων ύψους 877 εκατομμυρίων ευρώ και εκσυγχρονισμού έξι φρεγατών. Δηλαδή, το ναυπηγείο είχε εξασφαλίσει κερδοφόρες δουλειές τουλάχιστον μέχρι το 2010. Η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση για σκανδαλώδεις όρους και διαδικασίες. Τα Ναυπηγεία Ελευσίνας προσφεύγουν στις Βρυξέλλες για τους όρους διενέργειας του διαγωνισμού και για τις έμμεσες κρατικές επιδοτήσεις που λάμβανε όλο αυτό το διάστημα ο Σκαραμαγκάς.
Περιμένοντας μία άνωθεν λύση, οι εργάτες των ναυπηγείων επιδίδονται σε πικρό χιούμορ γύρω από τον παλιό πάγκο που έχει μετατραπεί σε αυτοσχέδια τραπεζαρία για να φιλοξενήσει τα ταπεράκια από το σπίτι. «Αν η Αμπου Ντάμπι έρθει, αμάν. Αν δεν έρθει, πάλι αμάν. Γενικώς, έχει να πέσει πολύς αμανές» λέει ο Αποστόλης Τόλιας σ' αυτόν τον κύκλο των... χαμένων εργαζομένων.
Ετσι, λοιπόν, έζησε ημέρες δόξας ο υπαρκτός σουρεαλισμός. Για να γίνω πιο κατανοητή, θα το πω με ένα απλοϊκό παράδειγμα: Φανταστείτε πως είχαμε έναν φούρνο και ήμασταν οι μοναδικοί πελάτες που αγόραζαν το ψωμί του. Πουλήσαμε το φούρνο, τις υποδομές, τις εγκαταστάσεις του σε κάποιον άλλο, ο οποίος εξακολουθούσε να πουλάει σ” εμάς και μόνο το ψωμί. Και προς επιβεβαίωση του παραδείγματος: λίγο μετά την αγοραπωλησία, ο ΟΣΕ καταβάλλει στα ναυπηγεία προκαταβολή 4,5 δισ. δραχμές! Τυχαίο; Δεν νομίζω. Αλλωστε, οχτώ μήνες πριν από την τελική συμφωνία εξαγοράς των ναυπηγείων, το θέμα των συμβάσεων χειρίζονται τα στελέχη της HDW.
Αυτά τα ίδια στελέχη που, σύμφωνα με μαρτυρίες, τον Νοέμβριο του 2002 θα κλείσουν την περιβόητη συμφωνία του Αμβούργου, όταν (σε μια πρωτοφανή κίνηση αυτοκαταστροφής) μια εταιρεία-μέλος μιας κοινο- πραξίας θα αποδεχθεί πως οι όποιες καθυστερήσεις στο έργο που από κοινού έχουν αναλάβει και, βέβαια, οι ποινικές ρήτρες θα βαρύνουν αποκλειστικά και μόνο την ίδια! Η HDW συμφωνεί με τις Siemens, Adranz, ΤΜΙ, Stadler ότι από εδώ και πέρα ο Σκαραμαγκάς θα είναι «ο αίρων τις αμαρτίες του κόσμου».
Η HDW θέλει να ξεφορτωθεί την παραγωγή του τροχαίου υλικού, να παραχωρήσει τα τρένα στους συμπαίκτες της της κοινοπραξίας και να κυριαρχήσει σ” αυτό που ξέρει να κάνει καλά: τα πλοία και τα υποβρύχια. Αυτή είναι η μία εκτίμηση. Η άλλη είναι πως ο Σκαραμαγκάς θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μια ιδιαίτερα δυναμική μονάδα που -σε συνεργασία, για παράδειγμα, με τη σέρβικη GOSA- θα μπορούσε να είναι ένας ισχυρός ανταγωνιστής της Siemens στο μέλλον. Σε κάθε περίπτωση, η Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής ερευνά και έχει ήδη παραπέμψει στον εισαγγελέα το θέμα των τρένων.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ενώ η αρχική σύμβαση προέβλεπε ότι η κατασκευή του τροχαίου υλικού θα γινόταν στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, οπότε η εργασία και η τεχνογνωσία θα έμεναν στην Ελλάδα (και ως εκ τούτου και σ” ένα πλήθος δορυφορικών ελληνικών επιχειρήσεων), ξαφνικά δύο έργα μεταφέρονται στη Γερμανία και την Ελβετία αντίστοιχα. Οι αρμόδιοι υπουργοί ισχυρίζονται πως ο Σκαραμαγκάς δεν μπορούσε να υλοποιήσει τα έργα, κάτι που διαψεύδουν πλήρως τεχνικοί των τρένων.
Στο εσωτερικό της κυβέρνησης διεξάγεται πόλεμος μεταξύ των αρμόδιων υπουργών. Και ενώ ο ΟΣΕ έχει κηρύξει έκπτωτη την κοινοπραξία Σκαραμαγκά/ΤΜΙ, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας δεν κινεί καμία διαδικασία. Αυτήν ακριβώς την περίοδο και το ρόλο που διαδραμάτισαν οι αρμόδιοι υπουργοί ερευνά η Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής.
Εν τω μεταξύ, οι Ολυμπιακοί Αγώνες πλησιάζουν κι ο ΟΣΕ τρένα έχει πληρώσει αλλά τρένα δεν βλέπει. Κάποια σαπίζουν ακόμα και τώρα στον Σκαραμαγκά και άλλα δεν έχουν καν φτιαχτεί. Συμφωνείται, λοιπόν, να παραχωρηθεί από την κοινοπραξία Σκαραμαγκάς/Siemens στον ΟΣΕ δωρεάν για δύο χρόνια ισοδύναμο υλικό (δηλαδή, όχι ακριβώς τα τρένα που έχει παραγγείλει, αλλά αντίστοιχος αριθμός αυτοκινηταμαξών, βαγονιών και μηχανών με παρεμφερείς προδιαγραφές). Τελικά, ο ΟΣΕ παρέλαβε το μισό ισοδύναμο υλικό.
Τον Οκτώβριο του 2004 δημιουργείται η Ενωση Γερμανικών Ναυπηγείων. Η HDW συγχωνεύεται με την ThyssenKrupp. Ο γερμανικός βιομηχανικός κολοσσός αποκτά τον Σκαραμαγκά με όλες τις εκκρεμότητες γύρω από τις συμβάσεις κι ένα πρόστιμο 230 εκατ. ευρώ (έχει υπερδιπλασιαστεί με τις προσαυξήσεις) από την Κομισιόν για τις παράνομες κρατικές επιδοτήσεις.
Αν δεν χορτάσατε ώς τώρα ραγιαδισμό και υποτέλεια, έχει κι άλλο η ιστορία. Τον Σεπτέμβριο του 2006 έχει έρθει η ώρα η Ελλάδα να παραλάβει τα πανάκριβα και πολυδιαφημισμένα υποβρύχιά της. Ομως, λίγες βδομάδες νωρίτερα, σε δοκιμή στο Κίελο, οι αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού διαπιστώνουν πως ο «Παπανικολής» (το ένα από τα τέσσερα, το οποίο κατασκευάστηκε στη Γερμανία) γέρνει. Αρνούνται να το παραλάβουν. Εκεί αρχίζει το δράμα των υποβρυχίων, με τους Γερμανούς έκτοτε να εκβιάζουν ότι ή θα πάρουμε το προβληματικό σκάφος και θα τους εξοφλήσουμε ή βάζουν λουκέτο στον Σαραμαγκά, πετάνε στο δρόμο 1.400 εργαζομένους και δεν μας παραδίδουν ούτε καν τα άλλα τρία υποβρύχια, τα οποία έχουμε ήδη πληρώσει!
Όλα αυτά, στην κεντρική πολιτική σκηνή. Παράλληλα, στον Σκαραμαγκά εκτυλίσσεται και ένα ακόμα δράμα, με φόντο τα τρένα και πρωταγωνιστές 160 εργαζομένους. Που (αφού έγιναν μπαλάκι μεταξύ του εργοδότη, των συνδικαλιστών και των κομμάτων) ζουν τους τελευταίους 14 μήνες απλήρωτοι. Ο Βασίλης Τσιμπίδης είναι ένας απ” αυτούς. Τον συναντήσαμε αμέσως μετά την κατάθεσή του στη Βουλή για το σκάνδαλο της Ζίμενς. Οι βουλευτές που του έθεταν ερωτήματα έμειναν με το στόμα ανοιχτό – και κάπως έτσι ήμουν κι εγώ τις πολλές μέρες που προσπαθούσα να καταλάβω τι ακριβώς είχε συμβεί.
Να πώς μας τα εξηγεί ο ίδιος: «Οι Γερμανοί, ήδη από το 2002, χωρίς να το ανακοινώσουν, είχαν ιδρύσει θυγατρική εταιρεία υπό την επωνυμία Εταιρεία Τροχαίου Υλικού Ελλάδος. Το 2006 ενεργοποιούν την εταιρεία και την αποσχίζουν από τη μητρική της, μαζί με 202 εργαζομένους τότε (τώρα έχουν απομείνει 160), οι οποίοι δεν έχουν ποτέ συναινέσει, ούτε έχουν υπογράψει καινούργια σύμβαση, ούτε, φυσικά, έχουν αποζημιωθεί. Τον Οκτώβριο του 2007 η Εταιρεία Τροχαίου Υλικού πωλείται στον όμιλο Dr Meyer, ο οποίος υποτίθεται πως εξειδικεύεται στα τρένα. Στον όμιλο περιλαμβάνονται τρεις εταιρείες, δύο από τις οποίες εδρεύουν στο ίδιο κτήριο και έχουν το ίδιο τηλέφωνο και φαξ. Η ThyssenKrupp διαφημίζει ως βέλτιστη λύση τον δόκτορα, «που θα απογειώσει την παραγωγή των τρένων».
»Στη λύση συναινούν το σωματείο και η ΓΣΕΕ, σε πλήρη αντίθεση με τη γενική συνέλευση των εργαζομένων, που σε καμία περίπτωση δεν εγκρίνουν τον τεμαχισμό του ναυπηγείου. Το σωματείο ζητά από τη ΓΣΕΕ να γνωμοδοτήσει αν οι εργαζόμενοι στο Τροχαίο Υλικό μπορούν να θεωρούνται μέλη του. Και ενώ η ΓΣΕΕ αποστέλλει ψηφίσματα αλληλεγγύης στους εργαζομένους του Τροχαίου Υλικού, ο προέδρός της στέλνει γνωμάτευση στον Σκαραμαγκά ότι οι του Τροχαίου Υλικού δεν θεωρούνται μέλη του σωματείου πια. Το σωματείο αλλάζει το καταστατικό του, ώστε να τους συμπεριλάβει ως εργαζομένους άλλης εταιρείας. Στην πραγματικότητα, ΓΣΕΕ και σωματείο έχουν αποδεχθεί την απόσχιση της εταιρείας, προλειαίνοντας τον κατακερματισμό του Σκαραμαγκά».
Τον Μάιο του 2009 η ΕΤΥΕ κάνει στάση πληρωμών και λίγο αργότερα πτωχεύει, όπως ακριβώς είχε προβλέψει δημόσια από το 2007 η Πρωτοβουλία Εργαζομένων του Τροχαίου Υλικού! Οι 160 εργαζόμενοι μένουν έκτοτε απλήρωτοι. Καταφεύγουν στη Δικαιοσύνη, παρά την αντίθετη άποψη του σωματείου, και πολλοί έχουν ήδη δικαιωθεί πρωτόδικα, αφού το δικαστήριο αναγνωρίζει πως πραγματικός τους εργοδότης είναι τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά και όχι ο όμιλος Dr Meyer.
Όσο οι 160 παραζαλισμένοι προσπαθούν να καταλάβουν ποιο τρένο πέρασε από πάνω τους, κάποιοι άλλοι καβαλάνε το τρένο της μεγάλης χλιδής. Το 2006 έχει παρέλθει η διετία κατά την οποία ο ΟΣΕ χρησιμοποιεί δωρεάν τα τρένα που του παραχωρήθηκαν λόγω καθυστέρησης της υλοποίησης του έργου – και τα καινούργια, δικά του τρένα είναι έτοιμα. Ωστόσο, ο οργανισμός δεν μπορεί να τα λειτουργήσει, διότι η ηλεκτροδότηση του δικτύου δεν είναι έτοιμη λόγω καθυστερήσεων των αναδόχων.
Τα ολοκαίνουργα τρένα μένουν αραγμένα για τουλάχιστον τρία χρόνια στην Ειδομένη και τη Μενεμένη της Θεσσαλονίκης και ο οργανισμός πληρώνει ιδιωτικές εταιρείες σεκιούριτι και καθαρισμού για τη φύλαξη και τη συντήρησή τους. Ωστόσο, οι γραμμές πρέπει να λειτουργούν, τα δρομολόγια να γίνονται.
Μας διηγείται και πάλι ο Βασίλης Τσιμπίδης: «Η ThyssenKrupp αγοράζει από τη Ζίμενς τα ίδια τρένα που είχαν παραχωρηθεί ως ισοδύναμο υλικό στον ΟΣΕ αντί 10 εκατομμυρίων ευρώ. Στη συνέχεια, τα νοικιάζει στον ΟΣΕ προς 850.000 ευρώ το μήνα για 8 μήνες. Ταυτόχρονα, αναθέτει τη συντήρησή τους στη Ζίμενς προς 250.000 το μήνα και όχι στο ναυπηγείο (που θα κόστιζε περί τα 25.000/μήνα). Αργότερα, αυτά τα ίδια τρένα θα πουληθούν στη ΜΑΝ/Ferrostaal προς 10 εκατ. ευρώ για να δρομολογηθούν στην Ουγγαρία». Και αυτή η υπόθεση διερευνάται τώρα από την Εξεταστική Επιτροπή και τον εισαγγελέα.
Η ώρα του σχολάσματος. Τώρα πια δεν έχει τρεις βάρδιες, όπως παλιά. Και η «εργατική αριστοκρατία», όπως τη λένε μερικοί, παίρνει τις υπερπολυτελείς λιμουζίνες της και αποσύρεται στις ιδιωτικές της βίλες, κάπου εκεί κοντά, σε ένα περιβάλλον τόσο υγιεινό όσο και εκείνο στο οποίο πέρασαν ένα δημιουργικό οκτάωρο.
Μεσούσης της τελευταίας προεκλογικής περιόδου (τότε που «τα λεφτά υπήρχαν»), οι Γερμανοί πιέζουν όλο και περισσότερο για τα υποβρύχια. Διαμηνύουν σε όλους τους τόνους πως θέλουν να φύγουν από τον Σκαραμαγκά. Ο καινούργιος «σωτήρας» που διαφαίνεται στον ορίζοντα ονομάζεται «Abu Dabhi Mar», ιδιοκτησίας της πριγκιπικής οικογένειας του Αμπου Ντάμπι. Ωστόσο, ο υποψήφιος αγοραστής έχει να αντιμετωπίσει την εκκρεμότητα των υποβρυχίων. Λίγους μήνες μετά τις εκλογές, όταν πια ανακάλυψε η νέα κυβέρνηση πως τα λεφτά δεν υπάρχουν, αλλά δεν ζητούσε δανεικά, μόνο στήριξη από τη γερμανίδα καγκελάριο, προχωράμε σε άλλη μια ελληνική πρωτοτυπία.
Έχουμε καταβάλει στους Γερμανούς κατασκευαστές περίπου 1,4 δισ. ευρώ και δεν έχουμε παραλάβει ούτε ένα υποβρύχιο. Έπειτα από εξαντλητικές διαπραγματεύσεις, η ελληνική πλευρά… κάνει πίσω σε όλα της τα δίκια, αποδέχεται να παραλάβει το υποβρύχιο που γέρνει και να το… πουλήσει σε τρίτη χώρα για να βγάλει τα σπασμένα, «γιατί, όταν υψώσει το Π.Ν .τη σημαία του επάνω στο υποβρύχιο, θα ανέβει η αξία του!» όπως είπε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας.
Για την ώρα, η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει να εξοφλήσει σε εννέα χρόνια με καταβολή 50 έως 200 εκατ. ευρώ ετησίως. Και σαν να μην έφτανε αυτό, όπως έγραφε η «Ελευθεροτυπία», «ενώ όλα κόβονται, μια νέα προμήθεια έκανε την εμφάνισή της εδώ και περίπου έναν μήνα. Πρόκειται για δύο νέα υποβρύχια που μπήκαν προίκα στη συμφωνία για πώληση των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά αξίας 1 δισ. ευρώ. Και αυτή, όμως, η αγορά δεν φαίνεται να προχωράει γοργά, καθώς, όταν θα υπογραφεί, θα πρέπει το ελληνικό κράτος να δώσει προκαταβολή 300 εκατ. ευρώ, κάτι που δεν θα ακουγόταν ιδιαίτερα ευχάριστο όταν η κυβέρνηση κόβει μισθούς και συντάξεις».
Κάπου τώρα αναμένεται να υπογραφεί η συμφωνία για την τελική μεταβίβαση του ναυπηγείου στην Abbu Dhabi Mar. Σ” αυτήν τη συμφωνία προσβλέπουν και οι 160 του Τροχαίου Υλικού. Ως τότε παραμένουν απλήρωτοι.
Δεν είναι απλά οικονομική η κρίση
Ναυπηγεία Σκαραμαγκά:
Ένα χρόνιο, μεγάλο σκάνδαλο.
05 Οκτ 2012 | tvxs - της Ντίνας Δασκαλοπούλου
Πίσω από τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, τον μεγάλο ασθενή της ελληνικής οικονομίας, σύμβολο -υποτίθεται- της ελληνικής αδυναμίας να χειριστούμε τα του οίκου μας, κρύβεται ένα χρόνιο σκάνδαλο μειοδοσίας ελληνικών κυβερνήσεων και ασυδοσίας ξένων επενδυτών, που για καιρό πουλούσαν και αγόραζαν, αποσπώντας εκβιαστικά επιδοτήσεις και κρατικές παραγγελίες. Οι εκάστοτε κυβερνήσεις, αντί να υπερασπιστούν το δημόσιο συμφέρον, χάρισαν τεράστια κέρδη σε λεγεώνες από golden boys ημεδαπά και αλλοδαπά.Πατάω στην πλάτη του «Βασιλέως Παύλου». Ή του Γεωργίου; Πάντως δεν έχω σίγουρα τη χαρά να περπατάω επάνω στη «Βασίλισσα Φρειδερίκη», αφού προσφάτως πουλήθηκε φτηνά κάπου στην Τουρκία. Όποιος κι αν είναι ο βασιλέας, σίγουρα βράζει στους 40 και βάλε βαθμούς της λαμαρίνας του. Γυμνός, αφού κανένα πλοίο δεν αράζει πια στις πλωτές δεξαμενές του Σκαραμαγκά. Σκουριά κι εγκατάλειψη, ερημιά κι απόλυτη ησυχία στο μεγαλύτερο ναυπηγείο της χώρας.
Εργασίες συντήρησης των εγκαταστάσεων κάνουν διαρκώς οι εργαζόμενοι, για να μην τις φάει κι αυτές η σκουριά και η αδράνεια. Νιώθουν κι εκείνοι εντελώς αδύναμοι και εγκαταλειμμένοι από ένα κράτος που όχι μόνο τους ξεπούλησε, αλλά φαίνεται πως κάνει ό,τι μπορεί για να τους πετάξει στο δρόμο
Μέσα σ’ αυτό το καυτό μεσημέρι, θα έπρεπε κανονικά να μην μπορείς να σταθείς από το θόρυβο και τη σκόνη. Θα έπρεπε να ιδρώνουν δίπλα σου μηχανουργοί κι ελασματουργοί, οξυγονοσυγκολλητές και αμμοβολιστές. Αν η Αγία Θηρεσία είχε δίκιο όταν έλεγε πως «Κόλαση είναι ένας μέρος όπου μυρίζει άσχημα και κανείς δεν εμπιστεύεται κανέναν», δεν θα μπορούσε να είχε δώσει καλύτερη περιγραφή του Σκαραμαγκά. Τους τελευταίους μήνες ξετυλίγεται μπροστά μας ένα απίστευτο κουβάρι από υποβρύχια, τρένα, μίζες, την απαραίτητη Ζίμενς, εξεταστικές επιτροπές και εισαγγελείς. Και όποια άκρη του κι αν πιάσεις, θα φτάσεις στα ναυπηγεία.
«Είναι ξεφτίλα. Ακούς τα πουλάκια;» Ο Σάββας, που με συνοδεύει σ” αυτήν την πρώτη βόλτα, είναι καμιά 30αριά χρονών «κι έχω ζήσει εδώ μέσα όλη τη ζωή μου. Σπούδασα στη σχολή των ναυπηγείων και δούλεψα εδώ από 15 χρονών. Πάει τώρα κι αυτή, την έκλεισαν οι Γερμανοί… Οταν ήρθαν και πήραν τα ναυπηγεία για ένα κομμάτι ψωμί, μας έταζαν λαγούς με πετραχήλια. Οτι θα φέρουν δουλειές, ότι κατασκευάζοντας τα υποβρύχια θα ανέβει το επίπεδο… Και τώρα; Τώρα ακούς τα πουλιά και όχι τα σφυριά. Ξεφτίλα…» Περπατάμε προς το Βαρύ Ελασματουργείο και η ησυχία που επικρατεί παντού θυμίζει ανησυχητικά το παρελθόν. Η ειδυλλιακή περιοχή της δυτικής Αττικής το 1937 παραχωρήθηκε από το κράτος στο Πολεμικό Ναυτικό για να δημιουργήσει εκεί ναυπηγείο. Το πρώτο φιλόδοξο εξοπλιστικό πρόγραμμα, που συμπεριλάμβανε την κατασκευή αντιτορπιλικών και υποβρυχίων, διακόπηκε από τη ναζιστική εισβολή.
Πάνω από μισό αιώνα μετά, πάλι οι Γερμανοί κυριαρχούν σε όλες τις κουβέντες του ναυπηγείου. Ξεπούλημα, απαξίωση, ερείπια, καταστροφή. Αυτές οι λέξεις έρχονται και ξανάρχονται γύρω από το βαρύ ξύλινο τραπέζι του Ελασματουργείου. Εκεί που μαζεύονται καθημερινά, φορώντας τις φόρμες και τις αρβύλες τους και… δεν κάνουν τίποτα. Εδώ και μήνες, οι εξειδικευμένοι και περιζήτητοι εργάτες παραμένουν στα αζήτητα και περιμένουν «…να οριστικοποιηθεί η συμφωνία και να περάσουμε στην Abu Dabhi Mar. Δεν είναι η καλύτερη, αλλά είναι η μόνη λύση» λέει ο Γιώργος. Μα τα ίδια δεν σας έλεγαν κι όταν ήρθαν εδώ οι Γερμανοί; Πως οι Γερμανοί είναι η μόνη λύση; «Τι τα θες; Ολοι έφαγαν από δω μέσα, κι έφαγαν τρελά. Εμείς το μόνο που θέλουμε είναι ένα μεροκάματο και τα ένσημά μας. Ας το πάρει κάποιος να προχωρήσουμε».
«Και πού να προχωρήσουμε, ρε μαλάκα; Σάμπως θα πάρουμε σύνταξη ποτέ; Εδώ κινδυνεύουμε να μας βγάλουν κι από τα βαρέα. Και δεν έχουμε και σπίτι στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου για τα γεράματα!» θα πετάξει ο Στέλιος και θα ξεσπάσουμε όλοι μαζί σε ένα γέλιο τρανταχτό, πικρό και απελπισμένο. Δεν είναι κανείς τους πάνω από τα 40, μετράνε όμως όλοι πάνω από 20 χρόνια δουλειάς. Δουλειάς βαριάς μέσα στα χημικά και τη σκόνη, μέσα στο θόρυβο και το κρύο ή τον καύσωνα του καλοκαιριού. Κάποτε, στα χρόνια του ’50, όταν ο Σταύρος Νιάρχος αγόρασε τα ναυπηγεία, ήταν μεγάλη τύχη να δουλεύεις εδώ. Τα χρήματα δεν ήταν πολλά, αλλά ήταν σίγουρα, σε μια Ελλάδα που επούλωνε πληγές από δυο πολέμους. Τα ναυπηγεία εξελίχθηκαν σταδιακά στη μεγαλύτερη μονάδα της ανατολικής Μεσογείου. Στα χρόνια του ’60 και του ’70 απογειώθηκαν: απασχολούσαν 6.000 εργαζομένους και είχαν τη δυνατότητα να επισκευάζουν ταυτόχρονα 18 πλοία. Κι είναι ακόμα μία από τις ελάχιστες καθετοποιημένες ελληνικές βιομηχανίες, που δεν κατασκευάζει και επισκευάζει μόνο πλοία, αλλά ασχολείται και με βιομηχανικές κατασκευές, εγκαταστάσεις εργοστασίων, πολεμικά πλοία και τρένα.
«Η γιάρδα του Σκαραμαγκά ήταν πραγματικά εντυπωσιακή. Εχουμε τη μεγαλύτερη δεξαμενή της ανατολικής Μεσογείου, μέσα χωράνε τρία πλοία ταυτόχρονα. Κοίτα την τώρα». Ο Μήτσος μοιάζει με γίγαντα ακόμα και δίπλα στους γερανούς που αγγίζουν τον ουρανό.
Στην άδεια δεξαμενή λιμνάζουν άδεια κουτάκια από αναψυκτικά και σκουπίδια• πέρα μακριά, κάποιοι εργάτες ψαρεύουν. Τι είναι η «γιάρδα», ρε Μήτσο; «Η γραμμή παραγωγής. Αυτή που τώρα δεν υπάρχει. Οταν ο Νιάρχος αποφάσισε να εγκαταλείψει τα ναυπηγεία, εμείς ξεσηκωθήκαμε. Κάναμε τεράστιες απεργίες τότε. Διεκδικήσαμε τα ναυπηγεία να είναι δημόσια και κάποιοι πίστεψαν πως έτσι θα είναι όταν πέρασαν στην ΕΤΒΑ. Χα! Ο Νιάρχος απειλούσε τους εργάτες με τους ροπαλοφόρους του, οι ΠΑΣΟΚοι με τους ρουφιάνους τους. Ησουν στην κλαδική; Ησουν στα μέσα και στα έξω. Οι διευθύνοντες σύμβουλοι και τα μεγαλοστελέχη άλλαζαν ανά εξάμηνο. Ερχονταν, άρμεγαν, έφευγαν. Κάπως έτσι, κατάντησε αυτό το κόσμημα άλλη μια προβληματική». Και πώς να μη φτάσει εκεί, αφού, σύμφωνα με μαρτυρίες, μέσα σ” έναν χρόνο μπορεί να περνούσαν και δύο διευθύνοντες που έφευγαν με αποζημιώσεις μέχρι και 60 μισθούς!
Άδεια συνεργεία, οι μηχανές έχουν σωπάσει. Κάποτε εδώ έβγαζαν το ψωμί τους 6.000 άτομα και κατασκευάζονταν βαπόρια για όλο τον κόσμο. Η συστηματική καταλήστευση του πλούτου του ναυπηγείου -από ξένες, κυρίως, εταιρείες και πάντα με την ευλογία και τη γενναιόδωρη προικοδότηση του ελληνικού κράτους- έχει φέρει τους (άεργους πλέον) εργαζομένους σε δραματική κατάσταση. Παγιδευμένους για μία ακόμη φορά στο ψευτοδίλημμα: ή ο ξένος επενδυτής ή κλείνουμε...
Ο Μήτσος αναφέρεται σε μία από τις κρίσιμες εποχές για τη ναυπηγική βιομηχανία της χώρας. Τότε που η Ελλάδα είχε τη χρυσή ευκαιρία να παράγει μόνη αυτό που καταναλώνει αφειδώς: εξοπλισμούς. Οταν η παγκόσμια ναυτιλιακή κρίση των αρχών της δεκαετίας του ’80 χτύπησε και τον Σκαραμαγκά, ο Νιάρχος έκρινε πως το ναυπηγείο δεν είναι πια αποδοτικό: κανείς δεν παραγγέλνει καινούργια πλοία, ούτε επισκευάζει τα παλιά. Άλλωστε, η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία σηματοδοτεί αλλαγές και στο συνδικαλιστικό κίνημα. Το 1983 πραγματοποιούνται οι πρώτες ελεύθερες εκλογές στο σωματείο των 6.000 εργαζομένων του ναυπηγείου. Την επόμενη χρονιά το σωματείο θα συγκρουσθεί σκληρά με την εργοδοσία για την υπογραφή της συλλογικής σύμβασης και θα πραγματοποιήσει την πρώτη απεργία μετά από 27 χρόνια λειτουργίας του ναυπηγείου. Εναν μήνα μετά ο Νιάρχος θα υπογράψει τη σύμβαση. Αλλά η χρονιά της οριακής σύγκρουσης θα είναι το 1985. Ο ιδιοκτήτης του Σκαραμαγκά επιχειρεί μαζικές απολύσεις πάνω από το νόμιμο όριο. Οι εργάτες κατεβαίνουν σε απεργία κι ο Νιάρχος απαντά με λοκ άουτ. Οι συνδικαλιστές συλλαμβάνονται και οδηγούνται στα δικαστήρια, ενώ τους απαγορεύονται οι συνελεύσεις στο χώρο δουλειάς. Οι δρόμοι της Αθήνας πλημμυρίζουν με απεργούς, ενώ η εργοδοσία επιστρατεύει ροπαλοφόρους και τραμπούκους εναντίον τους. Την Πρωταπριλιά ο Νιάρχος ανακοινώνει το οριστικό κλείσιμο του ναυπηγείου και το σωματείο αποφασίζει κατάληψη. Έπειτα από έναν πολύμορφο και πολυμέτωπο αγώνα, που κράτησε έξι ολόκληρους μήνες, οι απεργοί δικαιώνονται. Με απόφαση της κυβέρνησης, η ΕΤΒΑ εξαγοράζει το ναυπηγείο.
Έκτοτε συνέβησαν όλα όσα διηγείται ο Μήτσος. Ο Σκαραμαγκάς αντιμετωπίζεται με όρους προβληματικής. Εκτός της Αριστεράς, κοινοβουλευτικής και εξωκοινοβουλευτικής, ουδείς θεωρεί χρήσιμο να θυμίσει στο λαό πως η «προβληματική» είναι δημόσια περιουσία. Το 1992 η κυβέρνηση Μητσοτάκη θέτει την επιχείρηση σε καθεστώς εκκαθάρισης εν λειτουργία για να ιδιωτικοποιηθεί, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση πιέζει να κλείσει. Το έργο των νεοφιλελεύθερων για άλλη μια φορά θα επιχειρήσει να ολοκληρώσει ένας σοσιαλιστής. Το 1995 ο υπουργός Βιομηχανίας Κώστας Σημίτης δρομολογεί την ιδιωτικοποίηση των ναυπηγείων. Ύστερα από αλλεπάλληλες συγκρούσεις των εργαζομένων με τη νέα κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου και μια σφοδρή διαφωνία με τον πρωθυπουργό, ο υπουργός θα παραιτηθεί όχι μόνο από το υπουργείο του, αλλά και από το Εκτελεστικό Γραφείο του ΠΑΣΟΚ.
Έναν χρόνο αργότερα τα χρέη του Σκαραμαγκά προς το Δημόσιο έχουν φτάσει τα 44 δισ. δραχμές, ενώ η Κομισιόν πιέζει ζητώντας η μονάδα να λειτουργεί αποκλειστικά ως πολεμικό ναυπηγείο του Δημοσίου ή να ιδιωτικοποιηθεί. Οι εργαζόμενοι δημιουργούν συνεταιρισμό και αγοράζουν το 49% των μετοχών της εταιρείας έναντι 8 δισεκατομμυρίων δραχμών, με ισόποση αναλογία μετοχών ανά εργαζόμενο και μακροπρόθεσμη εξόφληση. Οι Βρυξέλλες αποδέχονται το καινοφανές αυτό σχέδιο διάσωσης, επιβάλλοντας ωστόσο ιδιωτικό μάνατζμεντ. Η ΕΤΒΑ προχωρεί σε διεθνή διαγωνισμό και τελικά το μάνατζμεντ ανατίθεται στην αμερικανική Brown & Root με αμοιβή 550 εκατ. δρχ. συν 5% επί των κερδών του ναυπηγείου. Η Brown & Root εγκαταλείπει το ναυπηγείο το 1998.
Οι νεοφιλελεύθεροι λοιδορούν συστηματικά τους εργαζομένους και το συνεταιρισμό τους. Σε άρθρο του στην «Ελευθεροτυπία» ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος καταγγέλλει την κυβέρνηση για τους χειρισμούς της, ενώ ένα πλήθος δημοσιευμάτων βοούν για την προίκα που δίνει στον Σκαραμαγκά το ελληνικό δημόσιο, παραγγέλνοντας εκεί βαγόνια και μηχανές τρένων. Το 1997 ο ΟΣΕ και ο ΗΣΑΠ υπογράφουν με τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά εφτά συμβάσεις ύψους σχεδόν 52 δισεκατομμυρίων δραχμών (αυτά, φυσικά, είναι τα ψίχουλα από τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια δραχμές που θα κόστιζε το όλο έργο του τροχαίου υλικού, μηχανών, βαγονιών που προορίζονταν για μεγάλες αποστάσεις και τον προαστιακό) εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων. Ολα αυτά θα κατασκευάζονταν από κοινού με διεθνή κοινοπρακτικά σχήματα. Από τις εφτά συμβάσεις, η μία αφορούσε τον ΗΣΑΠ και οι έξι τον ΟΣΕ. Στις τρεις από τις συμβάσεις του ΟΣΕ συμμετέχει η Siemens.
Τέσσερα χρόνια μετά, τα έργα καθυστερούν. Γιατί το επενδυτικό πρόγραμμα για νέο εξοπλισμό ακυρώθηκε, αλλά και γιατί άλλαξαν οι προδιαγραφές των τρένων που είχαν παραγγελθεί. Ζητούν περίδο χάριτος από τον ΟΣΕ. Ο ελληνικός λαός έχει ήδη χρηματοδοτήσει με 36 δισ. δρχ. το πρόγραμμα μείωσης προσωπικού και εξυγίανσης των ναυπηγείων. Η επιβάρυνση των κοινοπραξιών από τις ποινικές ρήτρες για την καθυστέρηση εκτιμάται στα 38 εκατομμύρια ευρώ. Οι εκσυγχρονιστές εκσυγχρονίζουν τη χώρα αλματωδώς και στο πλαίσιο αυτό, φυσικά, θέλουν κι αυτοί να ξεφορτωθούν τις προβληματικές. Αν θυμάστε, είναι η εποχή που το χρηματιστήριο απογειώνεται, που «Athens has the honour and the responsibility to organize the Olympic Games 2004» και η χώρα μπαίνει σε συλλογική παράκρουση. Για άλλη μια φορά τίθεται στους εργαζομένους το αιώνιο δίλημμα: ιδιωτικοποίηση ή λουκέτο.
Προκρίνεται για την εξαγορά η HDW/Ferrostaal (που τώρα ελέγχεται για σκάνδαλα στη Γερμανία). Στο ναυπηγείο έχουν απομείνει 2.000 εργαζόμενοι και αυτήν τη φορά το σωματείο τους συναινεί στην ιδιωτικοποίηση. Ετσι, η γερμανική εταιρεία αγοράζει με 1 δισ. δραχμές το μεγαλύτερο ναυπηγείο της χώρας με έργα τρισεκατομμυρίων: 1,66 δισ. ευρώ για την κατασκευή των τεσσάρων υποβρυχίων, πρόγραμμα εκσυγχρονισμού τριών ακόμα υποβρυχίων ύψους 877 εκατομμυρίων ευρώ και εκσυγχρονισμού έξι φρεγατών. Δηλαδή, το ναυπηγείο είχε εξασφαλίσει κερδοφόρες δουλειές τουλάχιστον μέχρι το 2010. Η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση για σκανδαλώδεις όρους και διαδικασίες. Τα Ναυπηγεία Ελευσίνας προσφεύγουν στις Βρυξέλλες για τους όρους διενέργειας του διαγωνισμού και για τις έμμεσες κρατικές επιδοτήσεις που λάμβανε όλο αυτό το διάστημα ο Σκαραμαγκάς.
Περιμένοντας μία άνωθεν λύση, οι εργάτες των ναυπηγείων επιδίδονται σε πικρό χιούμορ γύρω από τον παλιό πάγκο που έχει μετατραπεί σε αυτοσχέδια τραπεζαρία για να φιλοξενήσει τα ταπεράκια από το σπίτι. «Αν η Αμπου Ντάμπι έρθει, αμάν. Αν δεν έρθει, πάλι αμάν. Γενικώς, έχει να πέσει πολύς αμανές» λέει ο Αποστόλης Τόλιας σ' αυτόν τον κύκλο των... χαμένων εργαζομένων.
Ετσι, λοιπόν, έζησε ημέρες δόξας ο υπαρκτός σουρεαλισμός. Για να γίνω πιο κατανοητή, θα το πω με ένα απλοϊκό παράδειγμα: Φανταστείτε πως είχαμε έναν φούρνο και ήμασταν οι μοναδικοί πελάτες που αγόραζαν το ψωμί του. Πουλήσαμε το φούρνο, τις υποδομές, τις εγκαταστάσεις του σε κάποιον άλλο, ο οποίος εξακολουθούσε να πουλάει σ” εμάς και μόνο το ψωμί. Και προς επιβεβαίωση του παραδείγματος: λίγο μετά την αγοραπωλησία, ο ΟΣΕ καταβάλλει στα ναυπηγεία προκαταβολή 4,5 δισ. δραχμές! Τυχαίο; Δεν νομίζω. Αλλωστε, οχτώ μήνες πριν από την τελική συμφωνία εξαγοράς των ναυπηγείων, το θέμα των συμβάσεων χειρίζονται τα στελέχη της HDW.
Αυτά τα ίδια στελέχη που, σύμφωνα με μαρτυρίες, τον Νοέμβριο του 2002 θα κλείσουν την περιβόητη συμφωνία του Αμβούργου, όταν (σε μια πρωτοφανή κίνηση αυτοκαταστροφής) μια εταιρεία-μέλος μιας κοινο- πραξίας θα αποδεχθεί πως οι όποιες καθυστερήσεις στο έργο που από κοινού έχουν αναλάβει και, βέβαια, οι ποινικές ρήτρες θα βαρύνουν αποκλειστικά και μόνο την ίδια! Η HDW συμφωνεί με τις Siemens, Adranz, ΤΜΙ, Stadler ότι από εδώ και πέρα ο Σκαραμαγκάς θα είναι «ο αίρων τις αμαρτίες του κόσμου».
Η HDW θέλει να ξεφορτωθεί την παραγωγή του τροχαίου υλικού, να παραχωρήσει τα τρένα στους συμπαίκτες της της κοινοπραξίας και να κυριαρχήσει σ” αυτό που ξέρει να κάνει καλά: τα πλοία και τα υποβρύχια. Αυτή είναι η μία εκτίμηση. Η άλλη είναι πως ο Σκαραμαγκάς θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μια ιδιαίτερα δυναμική μονάδα που -σε συνεργασία, για παράδειγμα, με τη σέρβικη GOSA- θα μπορούσε να είναι ένας ισχυρός ανταγωνιστής της Siemens στο μέλλον. Σε κάθε περίπτωση, η Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής ερευνά και έχει ήδη παραπέμψει στον εισαγγελέα το θέμα των τρένων.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ενώ η αρχική σύμβαση προέβλεπε ότι η κατασκευή του τροχαίου υλικού θα γινόταν στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, οπότε η εργασία και η τεχνογνωσία θα έμεναν στην Ελλάδα (και ως εκ τούτου και σ” ένα πλήθος δορυφορικών ελληνικών επιχειρήσεων), ξαφνικά δύο έργα μεταφέρονται στη Γερμανία και την Ελβετία αντίστοιχα. Οι αρμόδιοι υπουργοί ισχυρίζονται πως ο Σκαραμαγκάς δεν μπορούσε να υλοποιήσει τα έργα, κάτι που διαψεύδουν πλήρως τεχνικοί των τρένων.
Στο εσωτερικό της κυβέρνησης διεξάγεται πόλεμος μεταξύ των αρμόδιων υπουργών. Και ενώ ο ΟΣΕ έχει κηρύξει έκπτωτη την κοινοπραξία Σκαραμαγκά/ΤΜΙ, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας δεν κινεί καμία διαδικασία. Αυτήν ακριβώς την περίοδο και το ρόλο που διαδραμάτισαν οι αρμόδιοι υπουργοί ερευνά η Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής.
Εν τω μεταξύ, οι Ολυμπιακοί Αγώνες πλησιάζουν κι ο ΟΣΕ τρένα έχει πληρώσει αλλά τρένα δεν βλέπει. Κάποια σαπίζουν ακόμα και τώρα στον Σκαραμαγκά και άλλα δεν έχουν καν φτιαχτεί. Συμφωνείται, λοιπόν, να παραχωρηθεί από την κοινοπραξία Σκαραμαγκάς/Siemens στον ΟΣΕ δωρεάν για δύο χρόνια ισοδύναμο υλικό (δηλαδή, όχι ακριβώς τα τρένα που έχει παραγγείλει, αλλά αντίστοιχος αριθμός αυτοκινηταμαξών, βαγονιών και μηχανών με παρεμφερείς προδιαγραφές). Τελικά, ο ΟΣΕ παρέλαβε το μισό ισοδύναμο υλικό.
Τον Οκτώβριο του 2004 δημιουργείται η Ενωση Γερμανικών Ναυπηγείων. Η HDW συγχωνεύεται με την ThyssenKrupp. Ο γερμανικός βιομηχανικός κολοσσός αποκτά τον Σκαραμαγκά με όλες τις εκκρεμότητες γύρω από τις συμβάσεις κι ένα πρόστιμο 230 εκατ. ευρώ (έχει υπερδιπλασιαστεί με τις προσαυξήσεις) από την Κομισιόν για τις παράνομες κρατικές επιδοτήσεις.
Αν δεν χορτάσατε ώς τώρα ραγιαδισμό και υποτέλεια, έχει κι άλλο η ιστορία. Τον Σεπτέμβριο του 2006 έχει έρθει η ώρα η Ελλάδα να παραλάβει τα πανάκριβα και πολυδιαφημισμένα υποβρύχιά της. Ομως, λίγες βδομάδες νωρίτερα, σε δοκιμή στο Κίελο, οι αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού διαπιστώνουν πως ο «Παπανικολής» (το ένα από τα τέσσερα, το οποίο κατασκευάστηκε στη Γερμανία) γέρνει. Αρνούνται να το παραλάβουν. Εκεί αρχίζει το δράμα των υποβρυχίων, με τους Γερμανούς έκτοτε να εκβιάζουν ότι ή θα πάρουμε το προβληματικό σκάφος και θα τους εξοφλήσουμε ή βάζουν λουκέτο στον Σαραμαγκά, πετάνε στο δρόμο 1.400 εργαζομένους και δεν μας παραδίδουν ούτε καν τα άλλα τρία υποβρύχια, τα οποία έχουμε ήδη πληρώσει!
Όλα αυτά, στην κεντρική πολιτική σκηνή. Παράλληλα, στον Σκαραμαγκά εκτυλίσσεται και ένα ακόμα δράμα, με φόντο τα τρένα και πρωταγωνιστές 160 εργαζομένους. Που (αφού έγιναν μπαλάκι μεταξύ του εργοδότη, των συνδικαλιστών και των κομμάτων) ζουν τους τελευταίους 14 μήνες απλήρωτοι. Ο Βασίλης Τσιμπίδης είναι ένας απ” αυτούς. Τον συναντήσαμε αμέσως μετά την κατάθεσή του στη Βουλή για το σκάνδαλο της Ζίμενς. Οι βουλευτές που του έθεταν ερωτήματα έμειναν με το στόμα ανοιχτό – και κάπως έτσι ήμουν κι εγώ τις πολλές μέρες που προσπαθούσα να καταλάβω τι ακριβώς είχε συμβεί.
Να πώς μας τα εξηγεί ο ίδιος: «Οι Γερμανοί, ήδη από το 2002, χωρίς να το ανακοινώσουν, είχαν ιδρύσει θυγατρική εταιρεία υπό την επωνυμία Εταιρεία Τροχαίου Υλικού Ελλάδος. Το 2006 ενεργοποιούν την εταιρεία και την αποσχίζουν από τη μητρική της, μαζί με 202 εργαζομένους τότε (τώρα έχουν απομείνει 160), οι οποίοι δεν έχουν ποτέ συναινέσει, ούτε έχουν υπογράψει καινούργια σύμβαση, ούτε, φυσικά, έχουν αποζημιωθεί. Τον Οκτώβριο του 2007 η Εταιρεία Τροχαίου Υλικού πωλείται στον όμιλο Dr Meyer, ο οποίος υποτίθεται πως εξειδικεύεται στα τρένα. Στον όμιλο περιλαμβάνονται τρεις εταιρείες, δύο από τις οποίες εδρεύουν στο ίδιο κτήριο και έχουν το ίδιο τηλέφωνο και φαξ. Η ThyssenKrupp διαφημίζει ως βέλτιστη λύση τον δόκτορα, «που θα απογειώσει την παραγωγή των τρένων».
»Στη λύση συναινούν το σωματείο και η ΓΣΕΕ, σε πλήρη αντίθεση με τη γενική συνέλευση των εργαζομένων, που σε καμία περίπτωση δεν εγκρίνουν τον τεμαχισμό του ναυπηγείου. Το σωματείο ζητά από τη ΓΣΕΕ να γνωμοδοτήσει αν οι εργαζόμενοι στο Τροχαίο Υλικό μπορούν να θεωρούνται μέλη του. Και ενώ η ΓΣΕΕ αποστέλλει ψηφίσματα αλληλεγγύης στους εργαζομένους του Τροχαίου Υλικού, ο προέδρός της στέλνει γνωμάτευση στον Σκαραμαγκά ότι οι του Τροχαίου Υλικού δεν θεωρούνται μέλη του σωματείου πια. Το σωματείο αλλάζει το καταστατικό του, ώστε να τους συμπεριλάβει ως εργαζομένους άλλης εταιρείας. Στην πραγματικότητα, ΓΣΕΕ και σωματείο έχουν αποδεχθεί την απόσχιση της εταιρείας, προλειαίνοντας τον κατακερματισμό του Σκαραμαγκά».
Τον Μάιο του 2009 η ΕΤΥΕ κάνει στάση πληρωμών και λίγο αργότερα πτωχεύει, όπως ακριβώς είχε προβλέψει δημόσια από το 2007 η Πρωτοβουλία Εργαζομένων του Τροχαίου Υλικού! Οι 160 εργαζόμενοι μένουν έκτοτε απλήρωτοι. Καταφεύγουν στη Δικαιοσύνη, παρά την αντίθετη άποψη του σωματείου, και πολλοί έχουν ήδη δικαιωθεί πρωτόδικα, αφού το δικαστήριο αναγνωρίζει πως πραγματικός τους εργοδότης είναι τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά και όχι ο όμιλος Dr Meyer.
Όσο οι 160 παραζαλισμένοι προσπαθούν να καταλάβουν ποιο τρένο πέρασε από πάνω τους, κάποιοι άλλοι καβαλάνε το τρένο της μεγάλης χλιδής. Το 2006 έχει παρέλθει η διετία κατά την οποία ο ΟΣΕ χρησιμοποιεί δωρεάν τα τρένα που του παραχωρήθηκαν λόγω καθυστέρησης της υλοποίησης του έργου – και τα καινούργια, δικά του τρένα είναι έτοιμα. Ωστόσο, ο οργανισμός δεν μπορεί να τα λειτουργήσει, διότι η ηλεκτροδότηση του δικτύου δεν είναι έτοιμη λόγω καθυστερήσεων των αναδόχων.
Τα ολοκαίνουργα τρένα μένουν αραγμένα για τουλάχιστον τρία χρόνια στην Ειδομένη και τη Μενεμένη της Θεσσαλονίκης και ο οργανισμός πληρώνει ιδιωτικές εταιρείες σεκιούριτι και καθαρισμού για τη φύλαξη και τη συντήρησή τους. Ωστόσο, οι γραμμές πρέπει να λειτουργούν, τα δρομολόγια να γίνονται.
Μας διηγείται και πάλι ο Βασίλης Τσιμπίδης: «Η ThyssenKrupp αγοράζει από τη Ζίμενς τα ίδια τρένα που είχαν παραχωρηθεί ως ισοδύναμο υλικό στον ΟΣΕ αντί 10 εκατομμυρίων ευρώ. Στη συνέχεια, τα νοικιάζει στον ΟΣΕ προς 850.000 ευρώ το μήνα για 8 μήνες. Ταυτόχρονα, αναθέτει τη συντήρησή τους στη Ζίμενς προς 250.000 το μήνα και όχι στο ναυπηγείο (που θα κόστιζε περί τα 25.000/μήνα). Αργότερα, αυτά τα ίδια τρένα θα πουληθούν στη ΜΑΝ/Ferrostaal προς 10 εκατ. ευρώ για να δρομολογηθούν στην Ουγγαρία». Και αυτή η υπόθεση διερευνάται τώρα από την Εξεταστική Επιτροπή και τον εισαγγελέα.
Η ώρα του σχολάσματος. Τώρα πια δεν έχει τρεις βάρδιες, όπως παλιά. Και η «εργατική αριστοκρατία», όπως τη λένε μερικοί, παίρνει τις υπερπολυτελείς λιμουζίνες της και αποσύρεται στις ιδιωτικές της βίλες, κάπου εκεί κοντά, σε ένα περιβάλλον τόσο υγιεινό όσο και εκείνο στο οποίο πέρασαν ένα δημιουργικό οκτάωρο.
Μεσούσης της τελευταίας προεκλογικής περιόδου (τότε που «τα λεφτά υπήρχαν»), οι Γερμανοί πιέζουν όλο και περισσότερο για τα υποβρύχια. Διαμηνύουν σε όλους τους τόνους πως θέλουν να φύγουν από τον Σκαραμαγκά. Ο καινούργιος «σωτήρας» που διαφαίνεται στον ορίζοντα ονομάζεται «Abu Dabhi Mar», ιδιοκτησίας της πριγκιπικής οικογένειας του Αμπου Ντάμπι. Ωστόσο, ο υποψήφιος αγοραστής έχει να αντιμετωπίσει την εκκρεμότητα των υποβρυχίων. Λίγους μήνες μετά τις εκλογές, όταν πια ανακάλυψε η νέα κυβέρνηση πως τα λεφτά δεν υπάρχουν, αλλά δεν ζητούσε δανεικά, μόνο στήριξη από τη γερμανίδα καγκελάριο, προχωράμε σε άλλη μια ελληνική πρωτοτυπία.
Έχουμε καταβάλει στους Γερμανούς κατασκευαστές περίπου 1,4 δισ. ευρώ και δεν έχουμε παραλάβει ούτε ένα υποβρύχιο. Έπειτα από εξαντλητικές διαπραγματεύσεις, η ελληνική πλευρά… κάνει πίσω σε όλα της τα δίκια, αποδέχεται να παραλάβει το υποβρύχιο που γέρνει και να το… πουλήσει σε τρίτη χώρα για να βγάλει τα σπασμένα, «γιατί, όταν υψώσει το Π.Ν .τη σημαία του επάνω στο υποβρύχιο, θα ανέβει η αξία του!» όπως είπε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας.
Για την ώρα, η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει να εξοφλήσει σε εννέα χρόνια με καταβολή 50 έως 200 εκατ. ευρώ ετησίως. Και σαν να μην έφτανε αυτό, όπως έγραφε η «Ελευθεροτυπία», «ενώ όλα κόβονται, μια νέα προμήθεια έκανε την εμφάνισή της εδώ και περίπου έναν μήνα. Πρόκειται για δύο νέα υποβρύχια που μπήκαν προίκα στη συμφωνία για πώληση των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά αξίας 1 δισ. ευρώ. Και αυτή, όμως, η αγορά δεν φαίνεται να προχωράει γοργά, καθώς, όταν θα υπογραφεί, θα πρέπει το ελληνικό κράτος να δώσει προκαταβολή 300 εκατ. ευρώ, κάτι που δεν θα ακουγόταν ιδιαίτερα ευχάριστο όταν η κυβέρνηση κόβει μισθούς και συντάξεις».
Κάπου τώρα αναμένεται να υπογραφεί η συμφωνία για την τελική μεταβίβαση του ναυπηγείου στην Abbu Dhabi Mar. Σ” αυτήν τη συμφωνία προσβλέπουν και οι 160 του Τροχαίου Υλικού. Ως τότε παραμένουν απλήρωτοι.
"Μην εκπλαγείτε εάν η Αθήνα τυλιχτεί στις φλόγες..."
Του Aditya Chakraborrty *
*Ο Aditya Chakraborrty είναι δημοσιογράφος της Αγγλικής εφημερίδας Guardian, και στην πρόσφατη επίσκεψη του στην Ελλάδα, επισκέφθηκε και συζήτησε με τους μεταλλεργάτες της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης, στο χώρο της κινητοποίησης στην πλατεία Ηλεκτρικού σταθμού Πειραιά, στη Ζώνη Περάματος και σε σπίτια άνεργων συναδέλφων. Ο Aditya Chakraborrty είναι ο συγγραφέας των οικονομικών editorial της Guardian.
Μέχρι πρόσφατα, οι Αθηναίοι συνήθιζαν να κατεβαίνουν στο Σύνταγμα προκειμένου να κάνουν την βόλτα τους στα μαγαζιά της περιοχής. Τώρα πλέον φτάνουν κατά δεκάδες χιλιάδες για να διαμαρτυρηθούν. Έξω από τον σταθμό του Μετρό, έχουν δημιουργήσει ένα μικρό χωρίο από σκηνές, με δεκάδες ανθρώπους να μοιράζουν φυλλάδια και ένα ενισχυμένο μεγαφωνικό σύστημα.
Από τις 25 Μαΐου, όταν οι διαδηλωτές άρχισαν να συγκεντρώνονται σ’αυτό στο σημείο, η συνάθροιση έχει εξελιχθεί σε μία υπαίθρια συναυλία - μόνο που οι μπάντες έχουν αντικατασταθεί από τους ομιλητές και η μουσική από οργισμένες πολιτικές συζητήσεις. Στην πλατεία αυτή, ακριβώς κάτω από το ελληνικό κοινοβούλιο, ανάμεσα στα ακριβά ξενοδοχεία, χιλιάδες πολίτες παρακολουθούν την μία ομιλία μετά την άλλη. Παλιοί σοσιαλιστές, Αμερικανοί οικονομολόγοι περνάνε ως απλά μέλη του πλήθους: ο καθένας τους έχει τρία λεπτά στη διάθεση του για να μιλήσει στο μικρόφωνο και οι περισσότεροι από αυτούς χρησιμοποιούν το χρόνο, είτε για να αποδοκιμάσουν τους πολιτικούς, είτε για να εμψυχώσουν τους συναγωνιστές τους.
"Το να βρίσκομαι εδώ με κάνει να αισθάνομαι και πάλι 18 χρονών", λέει ένας ομιλητής, πριν αρχίσει να μιλάει για τις ανησυχίες του σχετικά με τη σύνταξή του.
Όσο πλησιάζεις τη Βουλή, το πλήθος είναι όλο και πιο εξαγριωμένο. Συνωστισμένοι μπροστά στο κοινοβούλιο φωνάζουν χτυπώντας παλαμάκια: "Κλέφτες! Κλέφτες!"
Υπάρχει και εδώ μικρόφωνο... το κρατάει ένα άνδρας που φοράει μια μάσκα με το πρόσωπο του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Θεόδωρου Πάγκαλου: "Φίλοι μου, όλοι μαζί τα φάγαμε." φωνάζει, αναφερόμενος στη γνωστή δήλωση του σοσιαλιστή πολιτικού, ο οποίος, το περασμένο έτος, υποστήριξε στην τηλεόραση ότι όλοι έφεραν την ευθύνη για τη διασπάθιση του δημοσίου χρήματος. Ο Πάγκαλος μπορεί να είχε σκοπό να αντιγράψει τη δήλωση του Τζορτζ Όσμπορν [υπ. Οικονομικών της Βρετανίας], “Είμαστε όλοι υπεύθυνοι”, αλλά ο κόσμος εδώ δεν το έχαψε. "Λες ψέματα κάθαρμα!" Απαντάνε κραυγάζοντας. "Είσαι τόσο χοντρός γιατί έφαγες μόνος σου ολόκληρο το σούπερ μάρκετ."
Όλο αυτό είναι σίγουρα ένα περίεργο μίγμα σοβαρότητας και παντομίμας, αλλά είναι και κάτι άλλο: Η πλατεία Συντάγματος αποτελεί αυτή τη στιγμή την πρώτη γραμμή στην ευρωπαϊκή μάχη κατά της λιτότητας. Και καθώς ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου πασχίζει πρώτα να κρατήσει τη θέση του, και έπειτα να κερδίσει τη στήριξη των βουλευτών για το πιο ακραίο πακέτο περικοπής δαπανών, φορολογικών αυξήσεων και ιδιωτικοποιήσεων που έχει αντιμετωπίσει ποτέ ανεπτυγμένη χώρα, αυτό που συμβαίνει ανάμεσα σε αυτή την πλατεία και το κοινοβούλιο έχει ζωτική σημασία για όλη την υπόλοιπη Ευρωζώνη.
Οι πρωταγωνιστές της πλατείας το γνωρίζουν αυτό. Στην εποχή της δορυφορικής τηλεόρασης και του YouTube, φτιάχνουν πανό και συνθήματα με τα οποία λοξοκοιτάνε προς το εξωτερικό. Το πρόσωπο του Παπανδρέου είναι πάνω σε πλακάτ που γράφει στα αγγλικά "Συγχαρητήρια στον υπάλληλο της χρονιάς” της Goldman Sachs. Ένα πανό στρέφεται προς την “αριστερή όχθη”: “Οι Γάλλοι κοιμούνται - ονειρεύονται το Μάη του '68.”
Τις περισσότερες φορές, ο θυμός εκφράζεται σαρδόνια. Μία φίλη μου δείχνει μια εφαρμογή στο τηλέφωνό της “i-απεργίες”, που παρέχει ενημέρωση σχετικά με τις τελευταίες εργατικές κινητοποιήσεις. Ωστόσο, δεν είναι δύσκολο να δούμε πόσο εύκολα μπορεί αυτή η κατάσταση να εκραγεί.
"Είστε Αγανακτισμένος", ρωτάω τον Νίκο Κόκκαλη, χρησιμοποιώντας τον όρο που επινόησαν οι Ισπανοί διαδηλωτές προκειμένου να εκφράσουν την οργή τους για το πρόγραμμα λιτότητας του Θαπατέρο. “Είμαι ένας σούπερ-Αγανακτισμένος" λέει εξοργισμένος. Είναι 29 ετών, απόφοιτος Πανεπιστημίου και ζει με τους γονείς του. Ο Νίκος δεν έχει πιάσει ποτέ μία φυσιολογική δουλειά - μόνο εργασίες μερικής απασχόλησης για μια ιστοσελίδα και ως εκπαιδευόμενος σε έναν τηλεοπτικό σταθμό. "Υπάρχουν 300 άτομα εκεί πάνω", λέει δείχνοντας τη Βουλή. “Οι περισσότεροι από αυτούς παίρνουν αποφάσεις χωρίς να μας ρωτάνε.”
Εργαζόμενοι διαδηλωτές με ρυτίδες στο πρόσωπο μιλούν εξοργισμένοι για τις επιπτώσεις των περικοπών στους μισθούς τους. Η Χρύσα Μιχαλοπούλου, δασκάλα, υπολογίζει ότι οι ετήσιες αποδοχές της έχουν μειωθεί κατά ενάμιση μισθό, ενώ τα έξοδα διαβίωσης έχουν εκτοξευθεί εξαιτίας της αύξησης της φορολογίας και του πληθωρισμού. Πιστεύει την κυβερνητική γραμμή για ανάγκη συρρίκνωσης του δημοσίου τομέα; “Μετά από 15 χρόνια υπηρεσίας, λαμβάνω 1.200€ μηνιαίως. Δεν είδα καμία αύξηση. Πλήρωνα κανονικά τους φόρους μου και τώρα με τιμωρούν”, καταγγέλλει.
Εδώ βλέπουμε κάτι περισσότερο από τα προσωπικά παράπονα του καθενός. Αποκαλύπτεται μια μεγάλη αλήθεια που οι πολιτικοί σε όλη την Ευρώπη την έχουν αγνοήσει μέχρι τώρα. Στην προσπάθειά τους να συμφωνήσουν σε ένα δεύτερο δάνειο για την Ελλάδα, τα μέλη της Ευρωζώνης έχουν επικεντρωθεί στις τεχνικές λεπτομέρειες.
Θεωρούν δεδομένο ότι οι Έλληνες (και κατ 'επέκταση οι Ιρλανδοί και οι Πορτογάλοι) πρέπει να δεχτούν κι άλλα μέτρα λιτότητας. Ωστόσο, στην Αθήνα είτε στους δρόμους, είτε σε πολιτικό επίπεδο, αυτές οι τεχνικές λεπτομέρειες δεν είναι το κύριο ζητούμενο. Εδώ, αυτό που έχει πραγματικά σημασία είναι πόσο περισσότερη λιτότητα μπορεί να αντέξει η ελληνική οικονομία, οι Έλληνες πολίτες, ακόμη και η κυβέρνηση - γιατί και οι τρεις βρίσκονται ήδη σε οριακό σημείο.
Όταν τον προηγούμενο Μάιο η Ελλάδα βρισκόταν εκτός χρηματοπιστωτικών αγορών, ο Παπανδρέου δέχθηκε δάνειο ύψους € 110 δισ. από την Ευρώπη και το ΔΝΤ. Ο σκοπός ήταν να επαρκέσουν τα χρήματα αυτά για έναν χρόνο, μέχρι η κυβέρνησή να αρχίσει το νοικοκύρεμα των δημόσιων οικονομικών. Η Άνγκελα Μέρκελ, ο Νικολά Σαρκοζί και η υπόλοιπη Ευρώπη έδωσαν το δάνειο μαζί με κάποιους αρκετά αυστηρούς όρους: χρέωσαν τον ελληνικό λαό με επιτόκιο αρκετά υψηλότερο από το επίσημο επιτόκιο της Ευρωζώνης, θέτοντας ταυτόχρονα απαιτητικούς στόχους για τον κρατικό προϋπολογισμού της σοσιαλιστικής κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ.
Ελεύθερη πτώση
Έχει ήδη περάσει ένας χρόνος, και η συμφωνία δεν απέδωσε καρπούς. Η Ελλάδα είναι σε ύφεση για δύο συνεχή χρόνια και σύμφωνα με επίσημες προβλέψεις οδεύει για το τρίτο. Όταν ζητάω από τον καθηγητή Οικονομικών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιάννη Βαρουφάκη, να περιγράψει την ελληνική οικονομία, μου απαντάει με μια φράση: " Είναι σε ελεύθερη πτώση."
Αρχίζει να με πυροβολεί με μερικά στατιστικά στοιχεία: 50.000 επιχειρήσεις χρεοκόπησαν το περασμένο έτος, η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε κατά 20% και στο τρέχον έτος θα μειωθεί επιπλέον 12%. Η ανεργία αυξήθηκε σε τέτοιο ποσοστό που ένας στους έξι εν δυνάμει εργαζομένους δεν έχει δουλειά. Πρόκειται για το είδος των στοιχείων που σχετίζονται με την οικονομική δυσπραγία και το προβλέψιμο αποτέλεσμα είναι ότι τα δημόσια οικονομικά θα συνεχίσουν να χειροτερεύουν. Το ελληνικό χρέος έχει εκτοξευθεί στο 153% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τις προσωπικές του προβλέψεις, ακόμη και αν οι υπουργοί καταφέρνουν να κάνουν όλες τις προαναγγελθείσες περικοπές, η κυβέρνηση θα καταλήξει να χρωστάει τρεις φορές το σύνολο του εθνικού εισοδήματος.
Πίσω από αυτούς τους αριθμούς κρύβονται οι ιστορίες μιας κοινωνίας που είναι σε απόγνωση. Ένας κύριος μιλάει για την κόρη του που εργάζεται στο εστιατόριο ενός μεγάλου σούπερ-μάρκετ έξω από την Αθήνα. Όταν κλείνει το εστιατόριο, αυτή και οι συνάδελφοι της δίνουν τα φαγητά που περίσσεψαν σε άστεγους και ανέργους - κάτι σαν συσσίτιο πολέμου για τον 21ο αιώνα. Ένας υπάλληλος στην καθαριότητα του δήμου αναφέρει ότι τα απορρίμματα που συλλέγουν έχουν μειωθεί κατά 17% από τον προηγούμενο χρόνο, εξαιτίας της μείωσης κατανάλωσης τροφίμων. Η ιδιοκτήτρια μιας γκαλερί μου λέει ότι ο γιος της μόλις έπιασε την πρώτη του δουλειά... είναι κάτοχος μεταπτυχιακού στη λογιστική και εργάζεται έξι ώρες την ημέρα σε ένα κατάστημα κινητής τηλεφωνίας.
Η πιο συνήθης κατηγορία που χρησιμοποιείται κατά της Ελλάδας είναι ότι είχε έναν υπέρογκο δημόσιο τομέα και έτσι ήταν αναπόφευκτο μία μέρα να βρεθεί σε αυτήν την κατάσταση. Δεν είναι έτσι, λέει ο Βαρουφάκης: ο δημόσιος τομέας της Ελλάδας είναι ίδιος με την υπόλοιπη Ευρώπη (αν και όλοι σχεδόν συμφωνούν ότι δεν λειτουργεί αποδοτικά), αλλά τα έσοδα των φόρων που συλλέγει είναι 35% λιγότερα απ’ ό,τι θα έπρεπε να είναι.
Οι εύποροι Έλληνες ανέκαθεν αντιμετώπιζαν το φορολογικό σύστημα της χώρας σαν τον δίσκο της εκκλησίας: δίνουν όσα θέλουν και αν το θέλουν. Το έλλειμμα αυτό καλυπτόταν όσο το ελληνικό κράτος είχε πρόσβαση σε φθηνή χρηματοδότηση. Όμως, το 2008 αποκαλύφθηκε ένα πραγματικά σοβαρό πρόβλημα: η αποσύνθεση της βιομηχανικής βάσης. Αυτό είναι και ένα από τα βασικότερα θέματα των δημοσίων συζητήσεων στην πλατεία.
Συνεχίζω κάνοντας μία βόλτα στην ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη Περάματος. Η Ελλάδα έχει τον μεγαλύτερο εμπορικό στόλο στον κόσμο, και όμως το Πέραμα είναι παντελώς έρημο. Παρατηρώ ένα σκουριασμένο σκαρί πλοίου, το οποίο μου λένε ότι εγκαταλείφθηκε πριν από λίγα χρόνια, γιατί αυτοί που το παρήγγειλαν δεν είχαν πλέον τη δυνατότητα να το πληρώσουν. Πριν από μια δεκαετία, η ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη Περάματος απασχολούσε 7.000 εργαζομένους - τώρα απασχολεί περίπου 500 και όχι σε μόνιμη βάση. Κάποτε η κατασκευή μικρών πλοίων δεν θεωρείτο σπουδαία δουλειά - πέρσι όμως κατασκευάστηκαν μόνο δύο μικρά πλοία και υπήρχε μεγάλος ανταγωνισμός για τις θέσεις αυτές. Λίγα λεπτά μακριά ζει ο Τάσος Αλεξανδρής, ο οποίος είχε απολυθεί από το Πέραμα το 2008. Το καθιστικό του είναι διακοσμημένο με κεντητές εικόνες της Παναγίας από τη σύζυγό του, Νίκη. Η Νίκη είναι άρρωστη, και η 26 ετών κόρη του έχει εργαστεί για έξι μήνες σε όλη της την ζωή. Πώς τα βγάζουν πέρα; Η Νίκη βάζει τα γέλια.
“Ο πίνακας του ηλεκτρικού ρεύματος είναι μέσα στο διαμέρισμα. Διαφορετικά θα μας είχαν κόψει το ρεύμα”, ομολογεί ο Τάσος. Η πεθερά του ζει στον πάνω όροφο, στον κοινόχρηστο χώρο έχει έναν καταψύκτη και επειδή ντρέπονται να της ζητήσουν τρόφιμα, τους αφήνει να κάνουν νυχτερινή επιδρομή όταν αυτή κοιμάται. Είχαν ένα μικρό πράσινο Citroen, αλλά το παράτησαν, γιατί δεν μπορούσαν να πληρώσουν τα τέλη κυκλοφορίας. Τώρα έχει ένα μοτοσακό, χωρίς πινακίδες και ασφάλεια. "Το βράδυ δεν με παίρνει ο ύπνος από το άγχος. Έχει επηρεαστεί κάθε κομμάτι της ζωής μας: επαγγελματικό, προσωπικό, σεξουαλικό... τα πάντα.” Πόσες οικογένειες σε αυτό το τετράγωνο βρίσκονται σε παρόμοια κατάσταση; Η Νίκη υπολογίζει πάνω από το 80%.
Ο Τάσος δεν υποστηρίζει απλώς τους διαδηλωτές στο Σύνταγμα. Θεωρεί ότι τα πράγματα θα εξελιχθούν περισσότερο. "Μην εκπλαγείτε εάν η Αθήνα τυλιχτεί στις φλόγες," λέει ο πενηντάχρονος. "Και ούτε να λυπηθείτε γι' αυτό". Τα λόγια του αρχικά ηχούν μελοδραματικά, αλλά ο θυμός του συνεχίζει να βγαίνει στην επιφάνεια. "Οι πολιτικοί συνοδεύονται πλέον από σωματοφύλακες”, λέει ο Άρης Χατζηστεφάνου, ο συν-δημιουργός του Debtocracy, ενός ντοκυμαντέρ για την ελληνική κρίση που έχει κάνει μεγάλη αίσθηση στο κοινό. Μου αναφέρει το άρθρο μίας εφημερίδας, για το πώς οι εστιάτορες κατεβάζουν τις φωτογραφίες των πολιτικών που έχουν επισκεφθεί τα μαγαζιά τους, και για το πώς ο εκπρόσωπος τύπου της κυβέρνησης ενώ δειπνούσε, ξαφνικά όλο το εστιατόριο άρχισε να φωνάζει: “Πίνετε το αίμα του λαού.”
Πολιτική αναμέτρηση
Η οργή κατά της λιτότητας και των πολιτικών που την επιβάλλουν είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο. Αν θα μεταφραστεί σε επιτυχία είναι αμφισβητήσιμο. Ο Παπανδρέου μπορεί να είναι ένα από τα πιο μισητά πρόσωπα στην Ελλάδα, αλλά δεν υπάρχει κανένας από τους πολιτικούς του κατεστημένου που να μπορεί να επιβάλει μία εναλλακτική πολιτική στους πιστωτές. Και δεν πρόκειται μόνο για ένα εκλογικό σώμα που εναντιώνεται στην κυβέρνηση, αλλά για μία αναμέτρηση μεταξύ των διαφόρων ομάδων των Ελλήνων από τη μία μεριά, με το ΔΝΤ, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τα υπόλοιπα 16 κράτη- μέλη της Ευρωζώνης, από την άλλη.
Εκτός από τους νέους διαδηλωτές, ακόμη και οι παλαιότεροι που είναι περισσότερο πραγματιστές δηλώνουν: "Μπορεί να χάσουμε” λέει ένας γκριζομάλλης συνδικαλιστής. “Αλλά αυτό που έχει σημασία είναι το πώς χάνει κανείς.”
Του Aditya Chakraborrty *
*Ο Aditya Chakraborrty είναι δημοσιογράφος της Αγγλικής εφημερίδας Guardian, και στην πρόσφατη επίσκεψη του στην Ελλάδα, επισκέφθηκε και συζήτησε με τους μεταλλεργάτες της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης, στο χώρο της κινητοποίησης στην πλατεία Ηλεκτρικού σταθμού Πειραιά, στη Ζώνη Περάματος και σε σπίτια άνεργων συναδέλφων. Ο Aditya Chakraborrty είναι ο συγγραφέας των οικονομικών editorial της Guardian.
Είναι ένα ηλιόλουστο Σαββατιάτικο απόγευμα στο κέντρο της Αθήνας και ο Χρίστος Ρουμπάνης κάθεται έξω πίνοντας μια μπύρα, καθώς μου μιλάει για τις απειλές που δέχεται για τη ζωή του. Βρισκόμαστε στην Πλατεία Βικτωρίας, μια από τις πλέον πολυφυλετικές περιοχές της πρωτεύουσας. Τα κοντινά καρτοτηλέφωνα έχουν ουρές από μετανάστες από το Μπαγκλαντές και κάθε λίγα μαγαζιά βρίσκεις το χαρακτηριστικό στοιχείο των «χωριών των μεταναστών»: Ένα γκισέ της εταιρίας μεταφοράς χρημάτων Western Union. Οι ντόπιοι εκτιμούν ότι περισσότερο από το 1/3 των κατοίκων εδώ δεν είναι Έλληνες υπήκοοι.
Αυτό έκανε αυτή τη γειτονιά στόχο ρατσιστικών επιθέσεων, ειδικά μετά την βύθιση της Ελλάδας στην οικονομική κρίση το 2009. Λίγα μέτρα παρακάτω βρίσκεται μια παιδική χαρά, γεμάτη τραμπάλες και τσουλήθρες. Εδώ οι Αφγανοί αλλά και άλλοι έφερναν τα παιδιά τους για παιχνίδι έως ότου οι νεοναζί την κήρυξαν απαγορευμένη ζώνη τα τελευταία χρόνια. Παρόλο που τα παιχνίδια μέσα φαίνεται να λειτουργούν κανονικά, ολόκληρη η παιδική χαρά παραμένει κλειδωμένη.
Ακριβώς απέναντι, οι πέτρες μπροστά από μια παραδοσιακή εκκλησία, είναι γεμάτες γκράφιτι. Διαβάζω «αγαπάω τη χώρα μου», γραμμένο με τα εθνικά χρώματα: μπλε και άσπρο. Ένα άλλο είναι πιο άμεσο «έξω οι μετανάστες». Στα ρολά στα κοντινά καταστήματα βλέπω βαμμένες σβάστικες. Όλα αυτά φαίνονται εντελώς παράλογα σε μια χώρα που προσπάθησε τόσο ηρωικά να αποκρούσει την εισβολή του Χίτλερ.
Ο Χρήστος ζει εδώ, αλλά δεν μπορεί να με ακολουθήσει με τα πόδια μέχρι την παιδική χαρά γιατί φοβάται ότι θα ξυλοκοπηθεί. Είναι φαλακρός και έχει ένα μικρό γκρι μουστάκι. Έχει ήδη παρέμβει για να αποτρέψει την παρενόχληση των μεταναστών και τώρα οι Ναζί έχουν στρέψει πάνω του την προσοχή τους. Τον παίρνουν τηλέφωνο στο κινητό «με φωνάζουν κομμουνιστή και λένε ότι θα με σκοτώσουν». Μια φορά βρέθηκε παγιδευμένος από μια φασιστική συμμορία που κρατούσε ξύλινα ρόπαλα. «Τα κουνούσαν μπροστά μου μέχρι εδώ» λέει και δείχνει τα γυαλιά του.
Κάτω από την τέντα του bar ο Χρήστος μαζί με τις φίλες του Αφροδίτη και Όλγα συζητάνε για το πώς τα κύματα των μεταναστών και η κακή μεταναστευτική πολιτική έχουν ασκήσει πιέσεις σε αυτή την εργατική συνοικία. Αλλά σε ένα πράγμα που συμφωνούν είναι ότι οι φασίστες έχουν καταφέρει να εκμεταλλευτούν την ένταση που έχει δημιουργηθεί. Στις δημοτικές εκλογές στα τέλη του περασμένου έτους το εξτρεμιστικό κόμμα της Χρυσής Αυγής κέρδισε το 10% των ψήφων.
Νούμερα σαν και αυτά έρχονται σε πλήρη αντίθεση με το πόσο έντονη είναι η αντίδραση της κοινής γνώμης στις περικοπές δαπανών που ενεργοποίησαν την αριστερά. Άλλα όπως θα σας πει ο Χρήστος και οι γείτονές του, η πολιτική της λιτότητας μπορεί εκτός από την αριστερά να ενεργοποιήσει και την άκρα δεξιά. Πράγματι το καθοριστικό χαρακτηριστικό της ελληνικής διαμαρτυρίας δεν είναι η ιδεολογία- είναι μια έντονη εχθρότητα προς οτιδήποτε μοιάζει με την επικρατούσα τάση, είστε στην πολιτική, είτε στην εργασία, είτε στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στις διαδηλώσεις στην Πλατεία Συντάγματος στο κέντρο της Αθήνας. Γράφοντας στη στήλη Comments is Free της Guardian την προηγούμενη εβδομάδα ο Κώστας Δουζίνας βρήκε «εντυπωσιακές ομοιότητες» μεταξύ των διαδηλωτών, για του οποίους «δεν υπάρχει τίποτα που να μην αποτελει θέμα διαβούλευσης και αντιλογίας» και την Αγορά της Αθήνας, που αποτελεί γενέτειρα της δυτικής δημοκρατίας.
Αυτή ήταν μια λεπτή και ανθρώπινη προσέγγιση, που συνοψίζει ένα μέρος αυτού που συμβαίνει. Αυτή η «καλά οργανωμένη συζήτηση» που αναφέρει ο Δουζίνας, σταματά αν ανεβεί κανείς τα σκαλιά που οδηγούν στο πάνω μέρος της πλατείας, όπου η οργάνωση είναι πολύ πιο θορυβώδης. Οι διαδηλωτές εδώ περισσότερο φωνάζουν παρά συζητάνε και μπορείς να δεις ελληνικές σημαίες να κυματίζουν - μια ένδειξη εθνικιστικών συναισθημάτων. Ρώτησα έναν έφηβο ποιον κατηγορεί για την κρίση. Η λίστα του ξεκίνησε αρκετά πειστικά: Τον Πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου, το ΔΝΤ και μετά «τους μετανάστες, επειδή παίρνουν τα λεφτά μας».
Στην κεντρική λεωφόρο οι διαδηλωτές σημαδεύουν με λέιζερ τα παράθυρα των ξενοδοχείων προσπαθώντας να καταστρέψουν τη λήψη των τηλεοπτικών καναλιών που βρίσκονται εκεί. Όταν ένας έλληνας δημοσιογράφος προσπάθησε να παραστεί στις διαδηλώσεις, ξυλοκοπήθηκε.
Η αποστροφή σε οτιδήποτε δίνει την αίσθηση της εξουσίας ισχύει και για το παρελθόν και για το παρόν. Πολλοί Έλληνες νοιώθουν ότι ξεγελάστηκαν στα χρόνια «της ευημερίας»: από τους πολιτικούς, τα ΜΜΕ και τους επιχειρηματίες που ισχυρίζονταν ότι η ανάπτυξη ήταν πραγματική και βιώσιμη. Τώρα οι ψηφοφόροι αντιμετωπίζουν ανεργία, περικοπές μισθών, αύξηση φόρων και ναύλων μεταφοράς ενώ δεν υπάρχει ένας πολιτικός «βαρέων βαρών» που να εγείρει σοβαρές αντιρρήσεις για τα αυστηρότερα μέτρα λιτότητας που έχουν επιβληθεί ποτέ σε ανεπτυγμένη χώρα.
Οι οικονομικές κρίσεις οδηγούν στην εκλογική γκιλοτίνα; Απλά ρωτήστε τον Godron Brown. Αλλά ακόμα και αν ο Παπανδρέου και το σοσιαλιστικό κόμμα διωχθεί, το συντηρητικό κόμμα της Νέας Δημοκρατίας επίσης φαίνεται να παίρνει εντολές από το ΔΝΤ και την Ευρωζώνη. Είναι εκπληκτικό αλλά απέναντι στην πλέον αντιδημοφιλή πολιτκή που έχει εφαρμοστεί σε ευρωπαϊκή δημοκρατία, δεν υπάρχει καμία αξιόπιστη "λαϊκιστική" αντιπολίτευση.
Όσο για την έξοδο από το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα το θέμα σπανίως αναφέρεται από τα εθνικά μέσα ενημέρωσης. Κι όμως στην χώρα που στο παρελθόν ήταν η πιο ενθουσιώδης οπαδός της ευρωζώνης, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ένας στους τέσσερις Έλληνες θέλουν την έξοδο από το ευρώ.
Είναι λάθος να πιστεύει κανείς ότι η φύση της Ελληνικής κρίσης είναι πρωταρχικά οικονομική ή κοινωνική. Είναι τώρα και πολιτική και συστημική επίσης. Και θα συνεχίσει να βαθαίνει εκτός κι αν κάποιο κόμμα μπορέσει να αρθρώσει αξιόπιστες εναλλακτικές λύσεις. Προς το παρόν σ΄ αυτή τη θέση υπάρχει ένα μεγάλο κενό.
Και όπως η παιδική χαρά κοντά στην Πλατεία Βικτωρίας υπενθυμίζει, οι ακραίες πολιτικές μπορεί να οδηγήσουν στην άνοδο των πολιτικών εξτρεμιστών.
(Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο Comment is free της Guardian και μας παραχωρήθηκε ευγενικά από τον ίδιο το συγγραφέα)
Αυτό έκανε αυτή τη γειτονιά στόχο ρατσιστικών επιθέσεων, ειδικά μετά την βύθιση της Ελλάδας στην οικονομική κρίση το 2009. Λίγα μέτρα παρακάτω βρίσκεται μια παιδική χαρά, γεμάτη τραμπάλες και τσουλήθρες. Εδώ οι Αφγανοί αλλά και άλλοι έφερναν τα παιδιά τους για παιχνίδι έως ότου οι νεοναζί την κήρυξαν απαγορευμένη ζώνη τα τελευταία χρόνια. Παρόλο που τα παιχνίδια μέσα φαίνεται να λειτουργούν κανονικά, ολόκληρη η παιδική χαρά παραμένει κλειδωμένη.
Ακριβώς απέναντι, οι πέτρες μπροστά από μια παραδοσιακή εκκλησία, είναι γεμάτες γκράφιτι. Διαβάζω «αγαπάω τη χώρα μου», γραμμένο με τα εθνικά χρώματα: μπλε και άσπρο. Ένα άλλο είναι πιο άμεσο «έξω οι μετανάστες». Στα ρολά στα κοντινά καταστήματα βλέπω βαμμένες σβάστικες. Όλα αυτά φαίνονται εντελώς παράλογα σε μια χώρα που προσπάθησε τόσο ηρωικά να αποκρούσει την εισβολή του Χίτλερ.
Ο Χρήστος ζει εδώ, αλλά δεν μπορεί να με ακολουθήσει με τα πόδια μέχρι την παιδική χαρά γιατί φοβάται ότι θα ξυλοκοπηθεί. Είναι φαλακρός και έχει ένα μικρό γκρι μουστάκι. Έχει ήδη παρέμβει για να αποτρέψει την παρενόχληση των μεταναστών και τώρα οι Ναζί έχουν στρέψει πάνω του την προσοχή τους. Τον παίρνουν τηλέφωνο στο κινητό «με φωνάζουν κομμουνιστή και λένε ότι θα με σκοτώσουν». Μια φορά βρέθηκε παγιδευμένος από μια φασιστική συμμορία που κρατούσε ξύλινα ρόπαλα. «Τα κουνούσαν μπροστά μου μέχρι εδώ» λέει και δείχνει τα γυαλιά του.
Κάτω από την τέντα του bar ο Χρήστος μαζί με τις φίλες του Αφροδίτη και Όλγα συζητάνε για το πώς τα κύματα των μεταναστών και η κακή μεταναστευτική πολιτική έχουν ασκήσει πιέσεις σε αυτή την εργατική συνοικία. Αλλά σε ένα πράγμα που συμφωνούν είναι ότι οι φασίστες έχουν καταφέρει να εκμεταλλευτούν την ένταση που έχει δημιουργηθεί. Στις δημοτικές εκλογές στα τέλη του περασμένου έτους το εξτρεμιστικό κόμμα της Χρυσής Αυγής κέρδισε το 10% των ψήφων.
Νούμερα σαν και αυτά έρχονται σε πλήρη αντίθεση με το πόσο έντονη είναι η αντίδραση της κοινής γνώμης στις περικοπές δαπανών που ενεργοποίησαν την αριστερά. Άλλα όπως θα σας πει ο Χρήστος και οι γείτονές του, η πολιτική της λιτότητας μπορεί εκτός από την αριστερά να ενεργοποιήσει και την άκρα δεξιά. Πράγματι το καθοριστικό χαρακτηριστικό της ελληνικής διαμαρτυρίας δεν είναι η ιδεολογία- είναι μια έντονη εχθρότητα προς οτιδήποτε μοιάζει με την επικρατούσα τάση, είστε στην πολιτική, είτε στην εργασία, είτε στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στις διαδηλώσεις στην Πλατεία Συντάγματος στο κέντρο της Αθήνας. Γράφοντας στη στήλη Comments is Free της Guardian την προηγούμενη εβδομάδα ο Κώστας Δουζίνας βρήκε «εντυπωσιακές ομοιότητες» μεταξύ των διαδηλωτών, για του οποίους «δεν υπάρχει τίποτα που να μην αποτελει θέμα διαβούλευσης και αντιλογίας» και την Αγορά της Αθήνας, που αποτελεί γενέτειρα της δυτικής δημοκρατίας.
Αυτή ήταν μια λεπτή και ανθρώπινη προσέγγιση, που συνοψίζει ένα μέρος αυτού που συμβαίνει. Αυτή η «καλά οργανωμένη συζήτηση» που αναφέρει ο Δουζίνας, σταματά αν ανεβεί κανείς τα σκαλιά που οδηγούν στο πάνω μέρος της πλατείας, όπου η οργάνωση είναι πολύ πιο θορυβώδης. Οι διαδηλωτές εδώ περισσότερο φωνάζουν παρά συζητάνε και μπορείς να δεις ελληνικές σημαίες να κυματίζουν - μια ένδειξη εθνικιστικών συναισθημάτων. Ρώτησα έναν έφηβο ποιον κατηγορεί για την κρίση. Η λίστα του ξεκίνησε αρκετά πειστικά: Τον Πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου, το ΔΝΤ και μετά «τους μετανάστες, επειδή παίρνουν τα λεφτά μας».
Στην κεντρική λεωφόρο οι διαδηλωτές σημαδεύουν με λέιζερ τα παράθυρα των ξενοδοχείων προσπαθώντας να καταστρέψουν τη λήψη των τηλεοπτικών καναλιών που βρίσκονται εκεί. Όταν ένας έλληνας δημοσιογράφος προσπάθησε να παραστεί στις διαδηλώσεις, ξυλοκοπήθηκε.
Η αποστροφή σε οτιδήποτε δίνει την αίσθηση της εξουσίας ισχύει και για το παρελθόν και για το παρόν. Πολλοί Έλληνες νοιώθουν ότι ξεγελάστηκαν στα χρόνια «της ευημερίας»: από τους πολιτικούς, τα ΜΜΕ και τους επιχειρηματίες που ισχυρίζονταν ότι η ανάπτυξη ήταν πραγματική και βιώσιμη. Τώρα οι ψηφοφόροι αντιμετωπίζουν ανεργία, περικοπές μισθών, αύξηση φόρων και ναύλων μεταφοράς ενώ δεν υπάρχει ένας πολιτικός «βαρέων βαρών» που να εγείρει σοβαρές αντιρρήσεις για τα αυστηρότερα μέτρα λιτότητας που έχουν επιβληθεί ποτέ σε ανεπτυγμένη χώρα.
Οι οικονομικές κρίσεις οδηγούν στην εκλογική γκιλοτίνα; Απλά ρωτήστε τον Godron Brown. Αλλά ακόμα και αν ο Παπανδρέου και το σοσιαλιστικό κόμμα διωχθεί, το συντηρητικό κόμμα της Νέας Δημοκρατίας επίσης φαίνεται να παίρνει εντολές από το ΔΝΤ και την Ευρωζώνη. Είναι εκπληκτικό αλλά απέναντι στην πλέον αντιδημοφιλή πολιτκή που έχει εφαρμοστεί σε ευρωπαϊκή δημοκρατία, δεν υπάρχει καμία αξιόπιστη "λαϊκιστική" αντιπολίτευση.
Όσο για την έξοδο από το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα το θέμα σπανίως αναφέρεται από τα εθνικά μέσα ενημέρωσης. Κι όμως στην χώρα που στο παρελθόν ήταν η πιο ενθουσιώδης οπαδός της ευρωζώνης, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ένας στους τέσσερις Έλληνες θέλουν την έξοδο από το ευρώ.
Είναι λάθος να πιστεύει κανείς ότι η φύση της Ελληνικής κρίσης είναι πρωταρχικά οικονομική ή κοινωνική. Είναι τώρα και πολιτική και συστημική επίσης. Και θα συνεχίσει να βαθαίνει εκτός κι αν κάποιο κόμμα μπορέσει να αρθρώσει αξιόπιστες εναλλακτικές λύσεις. Προς το παρόν σ΄ αυτή τη θέση υπάρχει ένα μεγάλο κενό.
Και όπως η παιδική χαρά κοντά στην Πλατεία Βικτωρίας υπενθυμίζει, οι ακραίες πολιτικές μπορεί να οδηγήσουν στην άνοδο των πολιτικών εξτρεμιστών.
(Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο Comment is free της Guardian και μας παραχωρήθηκε ευγενικά από τον ίδιο το συγγραφέα)
Εχθές οι προδότες κομμουνιστές, σήμερα οι απολίτιστοι μετανάστες, αύριο οι βρωμιάρηδες εγκληματίες φτωχοί
Με αφορμή τα πρόσφατα γεγονότα, κάποιες σκέψεις μου με βάση τις εμπειρίες μου σε άλλες χώρες που έζησαν την λαίλαπα του νεοφιλελευθερισμού. Είναι εκπληκτικό πως τα λόγια που ακούω από φασίστες και ΜΜΕ, μέχρι μετριοπαθείς ανθρώπους και ακόμη κι αρκετούς αριστερούς είναι ΑΚΡΙΒΩΣ τα ίδια που έχω ακούσει σε μεγαλουπόλεις της Λατινικής Αμερικής. Σε χώρες όπου το ΔΝΤ πέρασε και άφησε πίσω του αυτό ακριβώς που θα αφήσει και στην Ελλάδα.
Σε πόλεις λοιπόν όπως η Λίμα, η Μπογκοτά, το Μπουένος Άιρες, το Μεξικό, επίσης δεν μπορείς να κυκλοφορήσεις έξω από το σπίτι σου. Επίσης σε σκοτώνουν όχι για μια κάμερα αλλά για ένα ζευγάρι παπούτσια. Επίσης υπάρχουν τεράστιες περιοχές στις πόλεις μέσα όπου κανείς δεν τολμάει να πατήσει ποτέ…κι όταν λέμε κανείς εννοούμε κανείς από τους “φυσιολογικούς” ανθρώπους…αυτούς τους νοικοκυραίους, που κοιτάζουν μόνον την δουλειά τους, τους “φιλήσυχους” ανθρώπους της μεσαίας και ανώτερης τάξης. Όπου κι αν πήγα, σχεδόν κανείς δεν έχει επισκεφθεί αυτές τις περιοχές διότι “ξέρουν ότι θα τους σκοτώσουν”. Σε αυτές τις γειτονιές ζούν “βάρβαροι άνθρωποι” που δολοφονούν για το τίποτα, πού’ναι “βρώμικοι”, που “δεν έχουν πολιτισμό”….
Ω ποία έκπληξις όμως…αυτοί δεν έχουν μετανάστες !! Τότε ποίους φοβούνται; Ποίοι είναι αυτοί οι περιθωριακοί που κάνουν τις πόλεις τους κόλαση και που δεν αφήνουν τους φιλήσυχους πολίτες στην ηρεμία τους. Τι κοινό έχουν με τους δικούς μας “βάρβαρους” που σε κάνουν “να μην μπορείς να κυκλοφορείς στην ίδια σου την πόλη”;
Κοινό σημείο αποτελεί η φτώχεια τους· εξαθλιωμένοι, παραπεταμένοι από την κοινωνία και το κράτος σε περιοχές απροσπέλαστες “ασχημαίνουν τις πόλεις μας και τις κάνουν ανασφαλείς”.
Κι αυτές οι πόλεις πριν 30-40 χρόνια ήταν σαν την παλιά Αθήνα που πολλοί από εμάς ακόμη θυμούνται. Οι άνθρωποι μπορούσαν να κυκλοφορούν μόνοι τους όποια ώρα της ημέρας ή της νύκτας ήθελαν. Τα παιδιά έπαιζαν μόνα στον δρόμο και η εγκληματικότητα δεν ανθούσε…και ύστερα ήρθε ο νεοφιλελευθερισμός. Η μισή κοινωνία τους εξαθλιώθηκε και ζει εκτός συστήματος, παραπεταμένη στα αζήτητα. Από το άλλο μισό κάποιοι τα κουτσοκαταφέρνουν ενώ το υψηλότερο 5% είναι από τα πλουσιότερα του κόσμου.
Οι Αργεντίνοι και οι Περουβιανοί χρησιμοποιούν ακριβώς τα ίδια λόγια όταν μιλάνε για τους δικούς τους απόκληρους· τους συμπατριώτες τους. Να τους διώξουμε, να τους σφάξουμε, να τους στειρώσουμε. Λες και είναι στο DNA μιας συγκεκριμένης μερίδας ανθρώπων το νά’ναι κανείς φτωχός και απελπισμένος.
Επειδή έχω δει με τα ίδια μου τα μάτια τους ανθρώπους αυτούς, και τους έχω μιλήσει (κάτι που σχεδόν κανείς από τους ντόπιους κατοίκους αυτών των μεγαλουπόλεων δεν έχει κάνει) μπορώ να σας πω ότι είναι εξοργισμένοι, είναι ταπεινωμένοι και ψυχολογικά καταρρακωμένοι. Ψάχνουν μια διέξοδο να βρουν, ένα αυτί να τους ακούσει να αισθανθούν πως κι αυτοί είναι άνθρωποι. Ήταν συγκλονιστική η εμπειρία κάθε φορά που έμπαινα σε παραγκούπολη. Άνθρωποι μαζεύονταν γύρω μου για να μου μιλήσουν, να μου πουν τα παράπονά τους, το πως αισθάνονται που τους έχουν παραπετάξει σαν τα σκουπίδια της κοινωνίας…και μαζεύονταν να μου μιλήσουν όχι επειδή έβλεπαν κάτι το ιδιαίτερο σε εμένα αλλά επειδή ήμουν από τους “απ’έξω”. Απ’τους ανθρώπους που έχουν ζωή, όνειρα και φιλοδοξίες…και παρ’όλα αυτά δεν τους φοβόμουν και είχα έρθει για να τους ακούσω.
Η εξουσία καθ’όλη την διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας έδινε στους όχλους εξιλαστήρια θύματα και αποδιοπομπαίους τράγους, χώριζε τον λαό σε δεξιούς κι αριστερούς, κόκκινους και κίτρινους, μαύρους και λευκούς, καθαρόαιμους και μπάσταρδους. Όσο αυτοί αλληλοσφάζονταν η εξουσία πλούτιζε και νεμόταν τους καρπούς της δουλειάς του λαού.
Σας εγγυώμαι λοιπόν πως ακόμη κι αν απελάσουμε και τον τελευταίο μετανάστη, ακόμη κι αν χτίσουμε θαλάσσια κι επίγεια τείχη γύρω από τα σύνορά μας, σε λίγα χρόνια η εγκληματικότητα και η κοινωνική συνοχή θα βρίσκεται ακριβώς στο ίδιο σημείο. Μόνο που αυτήν την φορά δεν θά’ναι μετανάστες αυτοί που θα κατηγορούμε και θα φοβόμαστε αλλά Έλληνες, φτωχοί, εξαθλιωμένοι Έλληνες· και μεταξύ τους θά’ναι πολλοί από αυτούς που τώρα συμμετέχουν στα πογκρόμ κατά των μεταναστών. Το πρόβλημα δεν είναι ο εγκληματίας αλλά αυτό που τον κάνει εγκληματία. Η κοινωνιολογία και η πολιτική οικονομία μας το λένε εδώ και δεκαετίες: αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων = αύξηση της εγκληματικότητας. Όμως η κοινωνία μας συνεχίζει να ζει μέσα στην άρνηση, τον φόβο και τις ψευδαισθήσεις. Γιατί ο φόβος είναι η πεμπτουσία του φασισμού.
14/05/2011 Nikolaos Gryspolakis
| Η μείωση εισοδήματος και η ανεργία οδηγούν σε κατάθλιψη |
| Τετάρτη, 04 Μάιος 2011 |
Οι άνθρωποι που υφίστανται μείωση του εισοδήματός τους, είναι πιθανότερο να υποφέρουν από κατάθλιψη, αγχωτικές διαταραχές, ακόμη και να οδηγηθούν σε κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών. Όπως αποδεικνύει διεθνής μελέτη που διεξήχθη τα τελευταία 3 χρόνια -της οικονομικής κρίσης- έχουν αυξηθεί τα ποσοστά κατάθλιψης, αλλά και αιφνιδίων θανάτων λόγω ανεργίας.
Τα στοιχεία προέρχονται από διεθνή μελέτη, η οποία διαπίστωσε ότι όσοι ανήκουν στην χαμηλότερη εισοδηματική κατηγορία, εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά αποπειρών αυτοκτονίας και περισσότερες διαταραχές προσωπικότητας σε σχέση με όσους βρίσκονται στα ανώτερα εισοδηματικά κλιμάκια.
Μια δεύτερη μελέτη, επίσης καναδική, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ανεργία αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου κατά 63%.Η πρώτη έρευνα, από ερευνητές του Τμήματος Ψυχιατρικής του πανεπιστημίου της Μανιτόμπα, με επικεφαλής τον δρα Τζίτεντερ Σαρίν, που δημοσίευσαν τη σχετική εργασία στο ψυχιατρικό περιοδικό "Archives of General Psychiatry" του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuter, έρχεται να επιβεβαιώσει προηγούμενες μελέτες, οι οποίες επίσης είχαν διαπιστώσει ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στην απώλεια εισοδήματος ή γενικότερα στα χαμηλά εισοδήματα και στα ψυχικά προβλήματα (χωρίς να αποκλείεται πάντως, σε μερικές περιπτώσεις, η σχέση να είναι αντίστροφη, δηλαδή άτομα με προϋπάρχοντα ψυχικά προβλήματα να βγάζουν λιγότερα χρήματα). Οι ερευνητές μελέτησαν περίπου 35.000 ενήλικους το διάστημα των τριών τελευταίων ετών και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το χαμηλότερο εισόδημα (ιδίως αν είναι κάτω από περίπου 15.000 ευρώ το χρόνο) συνδέεται με μια μεγάλη γκάμα ψυχολογικών προβλημάτων, σε σχέση με όσους βγάζουν τουλάχιστον 52.000 ευρώ ετησίως, που εμφανίζουν πολύ λιγότερα προβλήματα προσωπικότητας, αντικοινωνικότητας κ.α. Ο βρετανός οικονομολόγος Άντριου Όσβαλντ του πανεπιστημίου του Γουόργουικ, ο οποίος εδώ και χρόνια εξειδικεύεται στη σχέση εισοδήματος και ψυχικής υγείας, σχολίασε ότι η νέα έρευνα ενισχύει την πεποίθηση ότι το χαμηλό εισόδημα προκαλεί περισσότερες ψυχικές και νοητικές διαταραχές (και όχι το αντίστροφο), αν και, όπως είπε, είναι δύσκολο να αποδειχτεί με απόλυτη βεβαιότητα κάτι τέτοιο. «Αυτό που ξέρουμε ότι είναι υπάρχει πολύ στενή συσχέτιση ανάμεσα σε αυτά τα δύο πράγματα», επεσήμανε. Είναι πολύ πιθανό, από την άλλη, πρόσθεσε, ότι όταν αυξάνεται το εισόδημα ενός ανθρώπου, αυτό τον βοηθά να καταπολεμήσει τα όποια ψυχολογικά προβλήματά του, την κατάθλιψή ή το άγχος του, αν και ίσως όχι τις πιο σοβαρές διαταραχές της προσωπικότητάς του. Στη δεύτερη μελέτη, οι ερευνητές με επικεφαλής τον καθηγητή κοινωνιολογίας Έραν Σορ του πανεπιστημίου ΜακΓκιλ, εξέτασαν (μετα-ανάλυση) μια σειρά από προηγούμενες έρευνες, που αφορούσαν περίπου 20 εκατ. ανθρώπους σε 15 χώρες, τα τελευταία 40 χρόνια. Μεταξύ άλλων, προς έκπληξή τους, διαπίστωσαν ότι, ανεξάρτητα από τις προόδους στα συστήματα υγείας και πρόνοιας των ανεπτυγμένων κρατών, η σχέση ανάμεσα στην απώλεια της θέσης εργασίας-ανεργίας και τον αυξημένο κίνδυνο για πρόωρο θάνατο είναι η ίδια σε όλες τις χώρες. Για πρώτη φορά, μια μελέτη δείχνει να υπάρχει σχέση αιτίου-αποτελέσματος ανάμεσα στην ανεργία και τον πρόωρο θάνατο. Οι ερευνητές, σύμφωνα με τον Σορ, απομόνωσαν την επίδραση άλλων προϋπαρχόντων -δυνητικά επιβαρυντικών για την υγεία- παραγόντων (χρόνιες ασθένειες, κάπνισμα, αλκοόλ, χρήση ναρκωτικών κ.α.) και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η σχέση ανεργίας-πρόωρης θνησιμότητας ισχύει από μόνη της. Όπως είπαν, η βασική αιτία φαίνεται να είναι το άγχος που προκαλεί η ανεργία και οι συνέπειες της απώλειας της εργασίας για το γενικότερο κοινωνικο-οικονομικό «στάτους» του ανέργου, πράγμα που έχει ως συνέπεια την επιδείνωση της υγείας του και, τελικά, τον πιθανό πρόωρο θάνατό του. Η έρευνα βρήκε ότι η ανεργία αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου πολύ περισσότερο στους άνδρες (78%) σε σχέση με τις γυναίκες (37%), ενώ ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα υψηλός για όσους μένουν άνεργοι πριν τα 50 τους.  |
Μπόμπι Σαντς και Λούις Τίκας, μαθήματα ιστορίας για την Υπατία.
Το Μάιο του 1981, μετά από 66 ημέρες απεργίας πείνας, το μέλος του IRA και βουλευτής Bobby Sands πεθαίνει από απεργία πείνας μέσα στη φυλακή. Η τότε πρωθυπουργός της Βρετανίας Margaret Thatcher τον αποκάλεσε «καταδικασθέντα εγκληματία που επέλεξε να αφαιρέσει τη ζωή του».
Επέλεξε να μην κάνει καμία υποχώρηση μπροστά στον «τρομοκράτη» Bobby Sands. Άλλωστε ποιος διασφάλιζε ότι αν έκανε ένα βήμα πίσω δε θα επιδείκνυε ελαστικότητα και αδυναμία απέναντι στους «τρομοκράτες» του IRA; Πως θα διαπραγματευόταν με «τρομοκράτες»;
Στις 20 Απριλίου 1914 λαμβάνει χώρα στις ΗΠΑ η «σφαγή του Λάντλοου», στο Κολοράντο των ΗΠΑ. Μία μαζικότατη απεργία ανθρακωρύχων, με επικεφαλής και τον Έλληνα μετανάστη Λούις Τίκα- Ηλίας Σπαντιδάκης ήταν το ελληνικό του όνομα που το άλλαξε στις ΗΠΑ- χτυπιέται από «υπαλλήλους» της οικογένειας Ροκφέλερ και από εθνοφρουρούς. Στη βία κάποιοι εκ των απεργών απαντούν επίσης με βία. Μέσα στις συμπλοκές, ο Λούις Τίκας, κρατώντας λευκή σημαία συναντιέται με τον επικεφαλής της εθνοφρουράς, λοχαγό Καρλ Λίντερφελντ, προκειμένου να υπάρξει ανακωχή. Ο λοχαγός δολοφονεί τον Τίκα, που εξακολουθούν να τον πυροβολούν και νεκρό, σύμφωνα με τις διηγήσεις. Ακολουθεί βίαιη καταστολή των απεργών, προκειμένου η «κοινωνική ειρήνη» να αποκατασταθεί.
Πόσο μακρινά, βάρβαρα και ξένα φαντάζουν αυτά ε; Άλλωστε στη χώρα αυτή, δε συμπαθούσαμε ποτέ ιδιαίτερα ούτε τη Thatcher, ούτε φυσικά τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ.
Πόσο μακρινά, βάρβαρα και ξένα φαντάζουν αυτά ε; Άλλωστε στη χώρα αυτή, δε συμπαθούσαμε ποτέ ιδιαίτερα ούτε τη Thatcher, ούτε φυσικά τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ.
Στην Ελλάδα βέβαια δεν έχουμε καταδικασμένους για τρομοκρατία απεργούς πείνας. Ούτε έχουμε απεργούς που απαντούν στη βία με βία- και δη μετανάστες. Κι όμως: συνέβη στην Ελλάδα να έχουμε 300 απεργούς πείνας που το έγκλημά τους είναι ότι δε διαθέτουν άδειες παραμονής.
Συνέβη στην Ελλάδα να ακούμε δηλώσεις όπως «Με το ράψιμο των στομάτων δεν παίρνεις άσυλο», από τον εκπρόσωπο τύπου της κυβέρνησης.
Συνέβη στην Ελλάδα η πλειοψηφία του πολιτικού κόσμου και της κρατικής ελίτ να αισθάνεται τόσο απειλούμενη από την ολιγοήμερη κατάληψη ενός μη χρησιμοποιούμενου ακόμα κτιρίου της Νομικής, ώστε όχι μόνο ήρθη το άσυλο και ετέθη μετ’ επιτάσεως ζήτημα οριστικής κατάργησής του αλλά επιπλέον διώκεται ο πρύτανης για παράβαση καθήκοντος.
Συνέβη στην Ελλάδα η πολιτική «ταρίφα» για την απόδοση του καθεστώτος ανοχής σε ένα μετανάστη χωρίς άδεια παραμονής να τοποθετείται στις 36 ημέρες απεργίας πεινάς. Η ταρίφα για τη νομιμοποίηση αναμένεται.
Συνέβη στην Ελλάδα η πολιτική «ταρίφα» για την απόδοση του καθεστώτος ανοχής σε ένα μετανάστη χωρίς άδεια παραμονής να τοποθετείται στις 36 ημέρες απεργίας πεινάς. Η ταρίφα για τη νομιμοποίηση αναμένεται.
Συνέβη στην Ελλάδα σε συγκεκριμένες γειτονιές η ναζιστική συμμορία της Χρυσής Αυγής να αναλαμβάνει την περιπολία στους δρόμους, προκειμένου να διασφαλίσει την τάξη και την ασφάλεια.
Συνέβη στην Ελλάδα οι απεργοί να υβρίζονται συλλήβδην ως συντεχνίες, διεφθαρμένοι, βολεμένοι κτλ. Όταν μάλιστα είναι μετανάστες αυτοί που διαμαρτύρονται, όπως έγινε στη Μανωλάδα και στη Μηχανιώνα αντιμετωπίζονται με την άσκηση ωμής βίας- αν και αυτό γίνεται ξανά «προνόμιο» και των Ελλήνων απεργών. Για να μην αναφερθεί κανείς στις γνωστές- άγνωστες δολοφονίες μεταναστών, που μπορεί να μην έλαβαν χώρα εν μέσω απεργιών αλλά εξακολουθούν να παραμένουν το λιγότερο ύποπτες.
Ναι, το μεταναστευτικό συνιστά πολύ δύσκολο ζήτημα. Τόσο που δεν επιτρέπεται στην κυβέρνηση να μην έχει συγκροτημένη πολιτική αλλά αντίθετα να άγεται και να φέρεται από τις δημοσκοπήσεις, αφήνοντας ανολοκλήρωτα τα όποια δειλά βήματα και παλινδρομώντας σε συντηρητικές έως αντιδραστικές θέσεις. Να διαγκωνίζονται για δημοφιλία υπουργοί της, θωπεύοντας φοβικά ένστικτα. Να αναρωτιούνται μήπως τυχόν γίνει η απεργία πείνας… «μόδα» εάν κάνουν πίσω σχετικά με τη νομιμοποίηση των 300, λες και είναι τόσο εύκολο να επιλέξει κανείς την απεργία πείνας ως μέσο πάλης. Να εγκαταλείπονται γειτονιές και προάστια πόλεων σε συμμορίες, στην εγκληματικότητα και πάνω απ’ όλα στο ιδιωτικό real estate, που μέσω της υποβάθμισης ολόκληρων περιοχών εντοπίζει και εμπορεύεται τα νέα αστικά φιλέτα.
Και ναι: είναι μέσα στην κρίση η αλληλεγγύη και η συνοχή εκείνες οι αξίες στις οποίες δεν πρέπει να υπάρξει η παραμικρή ρωγμή. Λίγες ρωγμές είναι αρκετές για να ξεχειλίσει η βαρβαρότητα που θα παρασύρει τους πάντες. Το σταθερό αξιακό πλαίσιο αλληλεγγύης, συνοχής και όχι ηθικιστικού αλλά ουσιαστικού ανθρωπισμού είναι εκείνο που διασφαλίζει την έξοδο από την κρίση. Η «ανθρωποφαγία» και ο φόβος το μόνο που πετυχαίνουν ιστορικά είναι να βυθίζουν ακόμα βαθύτερα στα αδιέξοδα τους λαούς, αναδεικνύοντας πάντα επικίνδυνους τυχοδιώκτες.
Θυμάμαι –ελπίζω με ακρίβεια- μια διήγηση του Μίκη Θεοδωράκη για τον καιρό της χούντας: όταν ήταν «ενταφιασμένος» με άλλους αντιφρονούντες στη Μπουμπουλίνας έβλεπε τις Κυριακές μπουλούκια κόσμου να περνούν από εκεί κοντά πηγαίνοντας ή γυρνώντας από το γήπεδο. Καμιά φορά τα μπουλούκια κοντοστέκονταν όταν ακουγόταν κάποιες από τις κραυγές… και μετά συνέχιζαν. Χρειάστηκε το αίμα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου για να ξεπλυθεί αυτή η ντροπή- και άλλες.
Δεν πρέπει να ντροπιαστούμε ξανά περνώντας δίπλα από 300 μελλοθανάτους, αδιάφοροι για αυτούς τους «ανύπαρκτους» για τα κρατικά κιτάπια ανθρώπους, για αυτούς τους παρανόμους. Αυτές οι ντροπές ξεπλένονται πολύ δύσκολα.
Θέμης Τζήμας, Μέλος Εθνικού Συμβουλίου ΠΑΣΟΚ
ΥΓ: Το άρθρο αυτό δεν εμπεριέχει κανένα στοιχείο ηθικισμού ή συναισθηματισμού. Αφορά την υπεράσπιση ενός ορθολογικά δομημένου αξιακού πλαισίου. Κάθε κοινωνία χρειάζεται ένα αξιακό πλαίσιο προκειμένου ειδικά σε δύσκολες συγκυρίες να μην καταρρέει.
«ΔΕΝ ΞΑΝΑΠΛΗΡΩΝΩ!»
Του Θ. ΜΑΡΑΚΗ
Μεταξύ σοβαρού και αστείου; Όχι! Εντελώς σοβαρά, όλοι γνωρίζουμε ότι το «ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΩ» για τα ΜΜΜ δεν ισχύει γιατί τα στοιχεία δείχνουν ότι έχουμε πληρώσει!
Συγκεκριμένα το κράτος μέσω του κρατικού προϋπολογισμού έχει αναλάβει την ευθύνη και αυτό είναι νόμος και όχι απλά ευθύνη, να επιδοτεί τις αστικές συγκοινωνίες της Αττικής σε ποσοστό 70%. Τα χρήματα για την επιδότηση έχουνε προβλεφτεί στα έσοδα του κάθε ετήσιου προϋπολογισμού και έχουν εισπραχθεί μέσω της άμεσης και έμμεσης φορολογίας.
Και όπως όλοι γνωρίζουμε τα «υποζύγια» της φορολογίας είμαστε – ζωή να έχουμε – οι εργαζόμενοι, συνταξιούχοι και τα πλατειά λαϊκά στρώματα. Είμαστε οι μόνοι που δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από την τσιμπίδα της εφορίας με τίποτα! Γιατί δεν έχουμε φοροαπαλλαγές, γιατί έχουμε φορολογικό συντελεστή μέχρι και 45%(!) όταν τα άνομα κέρδη του κεφαλαίου φορολογούνται –όσα τελικά καταφέρνουν να φτάσουν προς φορολόγηση – με 20%(!), γιατί δεν μας περισσεύουν να στείλουμε στην Ελβετία ,στη Κύπρο, κλπ, γιατί δεν ξέρουμε να φτιάνουμε εταιρείες φαντάσματα – «ofsore» κάπως έτσι τις λένε- γιατί…, γιατί είμαστε «μαλάκες»!!
Συγκεκριμένα στοιχεία από το Συνδικάτο Εργαζομένων ΟΑΣΑ: Το 2006 πληρώσαμε στο κράτος, πέρα από τα εισιτήρια, 525. 890.000 ευρώ για να επιδοτήσει τα ΜΜΜ της Αττικής και από αυτά η κυβέρνηση έδωσε μόνο 130. 000.000(!). Το 2007 πληρώσαμε 502 εκατ. και δόθηκαν μόνο 132 εκατ.(!). Το 2008 πληρώσαμε 534 εκατ. Και δόθηκαν μόνο 135 εκατ.(!). Το 2009 610 εκατ. Και δόθηκαν μόνο 140 εκατ.(!). Συνολικά από το 2002 οι κυβερνήσεις παρανομώντας, δηλαδή παραβιάζοντας τις αποφάσεις του κρατικού προϋπολογισμού που είναι νόμος του κράτους, δεν κατέβαλαν το ποσό της επιδότησης, με αποτέλεσμα να δημιουργήσουν έλλειμμα στα ΜΜΜ ύψους 2,5 δις ευρώ!!
Οι διορισμένες διοικήσεις εκτελώντας τις εντολές της εκάστοτε κυβέρνησης ΝΔ και ΠΑΣΟΚ , πήγανε για δανεικά που αλλού στις τράπεζες με το τοκογλυφικό επιτόκιο του 10%, με αποτέλεσμα το τοκοχρεολύσιο να είναι γύρω στα 100 εκατ(!).
Εμείς έχουμε πληρώσει και γι αυτό είμαστε καθ’ όλα νόμιμοι, οι κυβερνήσεις που παραβίασαν το νόμο του προϋπολογισμού είναι οι παράνομοι. Έχουμε καθήκον και δικαίωμα να μην θέλουμε να ξαναπληρώσουμε. Γιατί ξαναπληρώνοντας νομιμοποιούμε τους παράνομους κυβερνήτες, δίνουμε άφεση στις αμαρτίες τους και τους επιτρέπουμε να ξεπλένουν τις παρανομίες τους σε βάρος των εργαζομένων στα ΜΜΜ και των επιβατών, των λαϊκών στρωμάτων! Τους εξοπλίζουμε με απύθμενο θράσος και τους επιτρέπουμε να αντιστρέψουν την πραγματικότητα για να βγάλουν παράνομη την καθ’ όλα νόμιμη διαμαρτυρία μας: ΔΕΝ ΞΑΝΑΠΛΗΡΩΝΟΥΜΕ ΓΙΑΤΙ ΕΧΟΥΜΕ ΠΛΗΡΩΣΕΙ. Εσείς δεν πληρώσατε!!
Και κάτι που μου ήρθε προς το τέλος. Στην Ελβετία μάθαμε ότι οι μη φορολογούμενοι Έλληνες έχουνε κάτι ψιλά γύρω στα 600 δις από τις «οικονομίες τις αιματηρές» που έκαναν, δεν χρησιμοποιούσαν τα ΜΜΜ στις μετακινήσεις τους για να γλυτώσουν το εισιτήριο, απέφευγαν να πληρώνουν φόρους κλπ για να μαζέψουν αυτά τα λεφτουδάκια για μια δύσκολη στιγμή! Το χρέος σας είναι 350 δις και στην Ελβετία έχετε 600δις! Λεφτά υπάρχουν, φτάνουν για να ξεχρεώσετε – εμείς δεν το αναγνωρίζουμε το χρέος γιατί πάντα πληρώναμε- και περισσεύουν κιόλας για να δώσετε αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις. Δεν χρειάζεται να πουλήσετε την Ακρόπολη!!
Συμπέρασμα: Για να καλυφθούν τα ελλείμματα πρέπει να συλλάβουμε αυτούς που Δεν πληρώνουν πραγματικά χωρίς να το φωνάζουν, παριστάνοντας τους νομοταγείς και όχι εμάς το «Λαουτζίκο» που μπορεί με το δίκιο μας φωνάζουμε: Δεν πληρώνω…. αλλά έχουμε πληρώσει και συνεχίζουμε να πληρώνουμε, μέσα από τις περικοπές στους μισθούς και τις συντάξεις και όχι μόνο!!
* Δημοσιεύτηκε στην Ιστοσελίδα Iskra . Παρασκευή 25 Φεβρουαρίου 2011
ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΕΛΑΣΤΙΚ*
Διευρύνεται και παγιώνεται το χάσμα στις σχέσεις των εργαζομένων, της νεολαίας, των μικρομεσαίων και των συνταξιούχων με την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου. Πάνω από 100.000 άτομα διαδήλωσαν πάλι προχθές στην Αθήνα εναντίον της κυβερνητικής πολιτικής, συμμετέχοντας σε ένα ογκώδες συλλαλητήριο και μια πολύ μεγάλη πορεία, εφάμιλλη εκείνης της 5ης Μαΐου της περυσινής χρονιάς, της πρώτης μετά την υπαγωγή της χώρας στο καθεστώς υποτέλειας του Μνημονίου με την ΕΕ και το ΔΝΤ που αποφάσισε ο πρωθυπουργός.
Eίναι προφανές ότι σχεδόν έναν ολόκληρο χρόνο μετά τη λήψη εκείνης της μοιραίας για την Ελλάδα απόφασης από τον Γ. Παπανδρέου, καθόλου δεν έχει καμφθεί η αντίσταση του ελληνικού λαού προς αυτή την επιλογή της κυβέρνησης. Με διαδηλώσεις, πορείες, απεργίες οι εργαζόμενοι και οι νέοι προσπαθούν να πιέσουν την κυβέρνηση να αλλάξει πολιτική, χρησιμοποιώντας τα πιο μαχητικά μέσα που τους παρέχει το δημοκρατικό πολίτευμα. Χωρίς αποτέλεσμα, μέχρι τώρα.
Εχει καταστεί εξίσου προφανές ότι ο πρωθυπουργός αδιαφορεί για τις αντιδράσεις όλων των κοινωνικών στρωμάτων και ομάδων. Δείχνει αποφασισμένος να υλοποιήσει την πολιτική που έχει χαράξει και η οποία εν πολλοίς ταυτίζεται με αυτήν που του υπαγορεύουν η ΕΕ και το ΔΝΤ, αν και όχι σπάνια δικές του πολιτικές επιλογές υπερβαίνουν σε επιθετικότητα τις ξένες εντολές. Ο πρωθυπουργός επαναλαμβάνει συχνά ότι αδιαφορεί για το πολιτικό κόστος που θα κληθεί να πληρώσει το ΠΑΣΟΚ γι' αυτή την κυβερνητική πολιτική - αγνοώντας δηλαδή ακόμη και την περυσινή οξυδερκή προειδοποίηση του Χ. Καστανίδη ότι αν δεν ληφθούν μέτρα να πειστεί ο λαός, τότε ενδέχεται μετά την ολοκλήρωση της θητείας της κυβέρνησης Παπανδρέου να μην υπάρχει Κεντροαριστερά στην Ελλάδα για καμιά εικοσαριά χρόνια!
Εκτός όμως από το δευτερεύον ζήτημα του μέλλοντος του ΠΑΣΟΚ μετά τον Γ. Παπανδρέου, προηγείται ένα πολύ σοβαρότερο ζήτημα που απειλεί τη χώρα.
Η έμπρακτη περιφρόνηση εκ μέρους του πρωθυπουργού των λαϊκών αντιδράσεων κατά της κυβερνητικής πολιτικής, η άρνηση υποχωρήσεων της κυβέρνησης στους διαδηλωτές και τους απεργούς που σταδιακά ενσταλάζουν στη συνείδηση του λαού την πεποίθηση ότι αυτές οι δημοκρατικές μορφές ειρηνικής διεκδίκησης δεν συγκινούν την κυβέρνηση και έχουν πλέον καταστεί αναποτελεσματικές, οδηγούν την πολιτική ζωή της Ελλάδας σε επικίνδυνα μονοπάτια.
Ο πρωθυπουργός θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι η περιφρόνηση των απεργών και των διαδηλωτών είναι ορθή και κυρίως αποτελεσματική πολιτική, αν κατόρθωνε ταυτόχρονα να εκτονώνει και να ενσωματώνει ή τουλάχιστον να αδρανοποιεί τις λαϊκές αντιδράσεις. Το γεγονός όμως ότι εκατό και πλέον χιλιάδες διαδηλωτές, όπως μετέδωσαν ξένα μέσα ενημέρωσης από την Αθήνα, βγήκαν προχθές στους δρόμους εναντίον της κυβερνητικής πολιτικής, αποδεικνύει ότι αντιθέτως η λαϊκή οργή συσσωρεύεται. Αν εδραιωθεί η πεποίθηση ότι η εντός του δημοκρατικού πλαισίου εκδήλωσή της αδυνατεί να φέρει αποτελέσματα, τότε εγκυμονούνται κίνδυνοι διάρρηξης του «κοινωνικού συμβολαίου» που μέχρι τώρα καθόριζε τη λίγο - πολύ ειρηνική συμβίωση πολιτικών και πολιτών.
Ορισμένα πρώτα δείγματα υπέρβασης αυτού του πλαισίου, ανώδυνα για την ώρα, έχουν ήδη κάνει την εμφάνισή τους. Σίγουρα συνιστά πλήγμα π.χ. για τη διεθνή εικόνα του Γ. Παπανδρέου το να υποχρεώνεται να διακόψει επί δεκάλεπτο διάλεξή του στο φημισμένο πανεπιστήμιο Χούμπολτ του Βερολίνου εξαιτίας του άγριου γιουχαΐσματος που υπέστη από ομάδα Ελλήνων φοιτητών που φώναζαν το σύνθημα «Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ και ληστεύει τον λαό», όσο ασήμαντο και αν θεωρηθεί το γεγονός αυτό καθαυτό.
Το γεύμα μετά... κραξίματος του Χ. Πρωτόπαπα, η προ εβδομάδων αναγκαστική αποχώρηση από ταβέρνα λόγω αποδοκιμασιών του Θ. Πάγκαλου, το γιουχάισμα από εργαζόμενους του Π. Μπεγλίτη, η μυστική «μεταγωγή» από την πίσω πόρτα στον χώρο που θα μιλούσε στην Κομοτηνή του πρωθυπουργού για να αποφύγει διαμαρτυρόμενους πολίτες και πληθώρα παρόμοιων περιστατικών υποδηλώνουν μια συντελούμενη αλλαγή στους κανόνες συμπεριφοράς του λαού έναντι των πολιτικών ηγετών του. Τα σύννεφα έχουν αρχίσει να μαζεύονται. Αγνωστο πάντως είναι ακόμη, αν θα ξεσπάσει καταιγίδα.
Απεργία
Δεν αποτέλεσε σημείο καμπής
Δεν αποτέλεσε σημείο καμπής
Τεράστια ήταν η προχθεσινή πορεία. Σίγουρα μία από τις μεγαλύτερες που έχει ζήσει ποτέ η Αθήνα. Πολύ μεγάλη ήταν και η συμμετοχή στην απεργία. Δεκάδες χιλιάδες καταστήματα είχαν κλείσει νεκρώνοντας όχι μόνο το κέντρο της Αθήνας, αλλά και πολλών επαρχιακών πόλεων. Παντού έγιναν μεγάλες διαδηλώσεις. Η επαναβεβαίωση όμως της αποξένωσης της κυβέρνησης από τη μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού δεν αναμένεται να προκαλέσει πολιτικές εξελίξεις. Οι διαδηλώσεις δεν προσέλαβαν διαστάσεις ικανές να προκαλέσουν την κατάρρευση της κυβέρνησης, η οποία επίσης γνωρίζει ότι αποκλείεται να κερδίσει κοινοβουλευτική ισχύ ίση με τη σημερινή της, αν αποφάσιζε να προκηρύξει η ίδια πρόωρες βουλευτικές εκλογές.
* Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΕΘΝΟΣ την Παρασκευή 25 Φεβρουαρίου 2011
Μέχρι που θα φτάσει ο εξευτελισμός μας ;
Μικρός, το επιχειρούσα συχνά. Έκλεινα τα μάτια μου και ταξίδευα σε άλλους κόσμους. Κάτι σαν αυτόματη μετάβαση στο σοσιαλισμό, χωρίς στάδια και διαδικασίες.
Καμιά φορά, το επιχειρώ κι όταν η ανεργία στη Ν/Ζώνη τσακίζει συνειδήσεις. Γι’ αυτό επιβάλλεται να δραπετεύσω! Για να μη λαλήσω. Ίσως και γι’ αυτό πιστεύω ότι ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός. Για να μπορούμε όλοι να έχουμε πρόσβαση σε όλα. Για να μην ασχολούμαι μόνο με τη δουλειά μου και τη δική μου πόλη. Η πόλη είναι δικιά μας. Όπως και η Ελλάδα, αλλά και κόσμος όλος.
Επειδή όλ’ αυτά τα έβλεπα και τα βλέπω δύσκολα, νόμιζα ότι βρήκα άλλη λύση. Το τηλεκοντρόλ. Αυτό το μαγικό ραβδί της εκάστοτε εξουσίας και ιδεολογίας, αυτό το μικρό πράγμα, που παράγει «όνειρα» για τους πολλούς και κέρδη για τους λίγους. Είναι φρίκη ο κόσμος του τηλεκοντρόλ. Έχεις όμως την ψευδαίσθηση της επιλογής. ΤΟ ΠΑΤΑΣ ΚΙ ΟΛΑ ΑΛΛΑΖΟΥΝ. Μεγαλώνουν τα ασήμαντα και μικραίνουν τα σημαντικά. Καταπληκτικό! Ανακαλύπτεις πως αυτά που βλέπεις και βιώνεις, αυτά που νιώθεις, δεν υπάρχουν. Είναι πλάσματα της φαντασίας σου.
Ξέρω ότι ο συνάδελφος μεταλλεργάτης ψάχνει για το μεροκάματο μήνες, για να μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες του (το νοίκι, το φροντιστήριο των παιδιών του, την επιβίωσή του….) και ακούω την Κατσέλη, το Λοβέρδο, ότι όλα προχωρούν καλά. Αμέσως συνειδητοποιώ ότι ο Χρήστος, ο Κώστας, ο Βαγγέλης και πολλοί άλλοι συνάδελφοι που ψάχνουν καθημερινά εργασία –μερική έστω και χωρίς ένσημα και ωράριο- είναι πλάσματα της φαντασίας μου. Ακούς τον Παπανδρέου καθημερινά να λύνει κει ένα πρόβλημα, όπως και πριν μερικά χρόνια ο Γιακουμάτος. Μας είχε πει, ότι η Ν/Ζώνη θα γίνει η πιο σύγχρονη των Βαλκανίων, ακολουθώντας την τακτική Λαλιώτη, με τα 26 σημεία, που είχε κι αυτός εξαγγείλει, για τη λύση των προβλημάτων της Ζώνης.
Είναι σίγουρο, πως από τις ασφαλιστικές μας εισφορές, κάποια λαμόγια τσέπωσαν εκατομμύρια ευρώ, όπως και από την υπόθεση της Μονής Βατοπεδίου, όπως και από την υπόθεση της Siemens. Πατάς το κουμπάκι και ξαφνικά βλέπεις τον υπουργό να λέει, ότι αυτά τα έφαγαν οι άλλοι.
Τότε συνειδητοποιώ ότι κάθε 4 χρόνια, δεν εκλέγουμε κυβέρνηση, αλλά τους λιγότερο κλέφτες και αναπολώ τις «τσάντες» του Κοσκωτά. Φρίκη και παράνοια το τηλεκοντρόλ. Τούτη η κοινωνία τους! Γι’ αυτό θεωρώ ότι μπορούμε ν’ αντισταθούμε στη σημερινή κοροϊδία τους και ο μόνος και καλύτερος τρόπος είναι ν’ αγωνιστούμε για την ενότητα στη δράση πάνω στο πρόβλημα. Η κοινή δράση, η συνεργασία, ο διάλογος, δεν είναι για να κουκουλώσουμε τεχνητά τις διαφορές και τις αντιθέσεις μας, αλλά για να δοκιμάσουμε την αντοχή τους, σ’ ένα πραγματικό έδαφος, εκείνο της πραγματικής ανάπτυξης υπαρκτών κοινωνικών και ταξικών αγώνων.
Κοινωνικών και ταξικών αγώνων για την απασχόληση, το μισθό, τη σύνταξη, την καταπολέμηση της ακρίβειας, της κατοχύρωση και αναβάθμιση της κοινωνικής ασφάλισης. Κοινωνικών και ταξικών μετώπων, για μεταρρυθμίσεις, ρήξεις, ανατροπές. Ας μη ξεχνάμε, ότι ένα πραγματικό βήμα στην ανάπτυξη του Κινήματος, αξίζει συχνά όσο χίλια πράγματα και διακηρύξεις κι αυτή η αλήθεια είναι επίκαιρη όσο ποτέ.
Γιώργος Αλεβιζόπουλος : Μέλος της Διοίκησης του Συνδικάτου Μετάλλου Πειραιά.
10 Φεβρουαρίου 2011
